عراق آبستن تحولات جدید

در عراق بر سر حضور نیروهای نظامی امریکایی در درگیری های جاری در الانبار با داعش اختلافات سنگینی به وجود آمده و بیم آن می رود که این اختلافات به یک بحران سیاسی جدید در عراق تبدیل شود.

 در عین حال مبارزه با داعش در حالی به پایگاه استراتژیک «عین الاسد» نزدیک شده که نیروهای امریکایی نیز در آن منطقه در کنار نیروهای عراقی در حال جنگ با داعش هستند. بحث و جدل بر سر این موضوع با تنش های جدید پیش آمده میان احزاب سنی با دولت حیدر العبادی بر سر ترور رهبر یکی از عشایر سنی بزرگ عراق موسوم به عشیره الجنابی که رهبر آن، شیخ قاسم سویدان به همراه فرزند و تعدادی از محافظانش شنبه در بغداد کشته شد، هم زمان شده است. در این حادثه علاوه بر شیخ قاسم سویدان مهاجمان زید الجنابی، برادر زاده شیخ قاسم سویدان و نماینده پارلمان عراق را نیز دستگیر کردند که بعد از ضرب و شتم شدید او را بعد از ظهر شنبه آزاد کردند. نمایندگان و احزاب سنی در اعتراض به این حادثه حضور خود در پارلمان عراق را به حالت تعلیق در آورده اند.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ بیروت، برخی تحلیلگران بر این اعتقادند که میان بحث و جدل هایی که بر سر حضور نیروهای نظامی امریکایی در درگیری های الانبار وجود دارد با تحرکات اخیر سنی ها در پارلمان عراق به بهانه ترور یکی از رهبران عشایر سنی رابطه ای وجود دارد. طرف های سنی خواستار حضور زمینی نیروهای امریکایی در درگیری های الانبار هستند در حالی که دولت العبادی به شدت با این خواسته آنها مخالف است. بیانیه های جداگانه ای که نخست وزیری و شورای استانداری الانبار در این زمینه صادر کرده اند به روشنی نشان می دهد که چه اختلافات سنگینی میان آنها بر سر نقش نیروهای امریکایی در عراق وجود دارد. العبادی در بیانیه خود نسبت به تعداد پرشمار نیروهای عراقی در الانبار اعتراض کرده و گفته است که «برای پاسخ به درخواست عشایر سنی نیروهای «داوطلب مردمی» به الانبار ارسال شدند. به این دلیل دیگر لزومی نمی بیند که نیروهای خارجی بخواهند در آن استان حضور یابند. نه در الانبار و نه در هیچ جای عراق نیازی به حضور نیروهای خارجی نیست.»

در مقابل صباح کرحوت، رئیس شورای استانداری الانبار در بیانیه خود می گوید: «اگر ما از حضور نیروهای امریکایی در سرزمین الانبار خودداری کنیم در برابر دو انتخاب قرار می گیریم، یکی برافراشتن پرچم سفید و اعلام تسلیم مان در برابر داعش و اجازه دادن به آن برای تسلط کامل بر استان الانبار و دوم، شورش امنیتی و تبدیل شدن الانبار به توپی برای شوت شدن میان داعش و نیروهای عشایر و حزبی.»

این در حالی است که پایگاه اطلاع رسانی مجلس اعلای اسلامی عراق نوشت که یک فرمانده عالی رتبه نظامی از رسیدن 30 کماندوی امریکایی به استان الانبار خبر داده است. این منبع که نخواست نامش فاش شود گفت که 30 کماندوی امریکایی که در عملیات قتل اسامه بن لادن، رهبر القاعده، مشارکت داشتند توسط یک هواپیمای نظامی وارد پایگاه نظامی البغدادی در غرب استان الانبار شدند. این منبع افزود که از این نیروها برای مشاوره در جنگ با تروریست های داعش در استان الانبار و منطقه البغدادی که جنگ های شدیدی در آن جاری است استفاده خواهد شد.

در همین رابطه روزنامه الحیات به نقل از منابع آگاه خود گزارش داد که نیروهای نظامی امریکایی در کویت به دستور باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا با هدف دخالت نظامی در الانبار به تکاپو افتاده اند. الحیات همچنین مدعی شده است که این تحرکات باعث نگرانی دولت عراق شده برای این که از سوی ایران تحت فشار است که اجازه ورود نیروهای زمینی امریکایی به خاک عراق را ندهد و از اعزام واحدهای «داوطلب مردمی» به الانبار حمایت کند. مساله ای که با وجود مخالفت عشایر و سیاستمداران سنی می تواند مسبب بحران تازه ای در عراق شود.

این در حالی است که گزارش ها حاکی از آن است که داعش به دیوارهای پایگاه نظامی عین الاسد که در آن 400 نیروی نظامی امریکایی حضور دارند، نزدیک شده است. در صورت استیلای داعش بر این پایگاه که در طول ماه های گذشته در برابر حملات داعش به شدت مقاومت کرده است، احتمال سقوط شهر حدیثه که سد مهم اروائی بر روی رود فرات در آن واقع شده و الرمادی، مرکز استان الانبار که حکومت محلی این استان در آن جا فعال است، بسیار افزایش می یابد. بنا به اطلاعاتی که الحیات منتشر کرده ارتباطات این منطقه با مناطق دیگر قطع شده و داعش توانسته است که یک مجموعه مسکونی وابسته به پایگاه عین الاسد را به اشغال خود در آورد در حالی که هیچ خبری از سرنوشت صدها خانواده ای که در آن جا ساکنند، در دست نیست. بسیاری از ساکنین این منطقه بعد از سقوط شهر البغدادی به این جا پناه آورده اند. عشایر استان الانبار همچنین خبر می دهند که داعش ده ها نفر از اهالی منطقه البغدادی را به اتهام همکاری با دولت عراق اعدام کرده است.

تحرکات داعش اخیرا به شمال سامرا نیز رسیده است. در روزهای اخیر درگیری های شدیدی در پیرامون این شهر جریان داشته که بعد از سقوط شهر مکیشیفه به دست داعش و تسلط این شبکه تروریستی بر راه استراتژیک سامرا – تکریت تشدید شده است. البته بعد از ظهر گذشته نیروهای داوطلب مردمی توانستند بخش هایی از این شهر را از دست داعش خارج کنند.

از سوی دیگر روزنامه نیویورک تایمز گزارش می دهد که گفت وگوهای بسیاری میان مسئولان عراقی و امریکایی در هفته های اخیر بر سر حمله ای تمام عیار به داعش در جریان بوده است. هدف از این مذاکرات آماده سازی برای حمله به شهر موصل، مرکز تجمع گروه های افراطی داعش است. این در حالی است که برخی فرماندهان و افسران ارتش و پلیس عراق نسبت به آمادگی ارتش برای حمله به داعش در موصل تردید دارند.

در همین رابطه مسرور بارزانی، مشاور امنیت ملی اقلیم کردستان عراق در این باره گفت: «برآوردهای ما نشان می دهد حمله به موصل در شرف آغاز است و طولانی شدن زمان فقط برای آموزش نیروهای امنیتی برای انجام این حمله است. دولت مرکزی عراق باید تلاش بیشتری در این زمینه انجام دهد و هم زمان باید نظر مساعد ساکنان محلی و قبایل اطراف موصل را نیز به دست آورد.»