سیاست نفتی عربستان تغییر می‌کند؟

مجله فوربس در تحلیل تاثیراتی که مرگ پادشاه عربستان می تواند بر بازار نفت داشته باشد می نویسد: مرگ ملک عبدالله هیچ تاثیری بر قیمت نفت نخواهد داشت. زمانیکه اخبار مربوط به مرگ وی تایید شد، قیمت نفت یک جهش ناگهانی را تجربه کرد اما این جهش خیلی سریع از بین رفت و نفت آمریکا صبح روز گذشته بار دیگر به 46 دلار در هر بشکه رسید. نفت برنت نیز با افزایشی چند سنتی 49 دلار در هر بشکه به فروش رسید.

سعودی ها به صورت کمیته ای و با اجماع حکومت می کنند، نه با حکم سلطنتی و تمام نشانه ها حاکی از آن است که شاه سلمان وضع موجود را حفظ خواهد کرد. بر اساس گزارش های منتشر شده، سلمان مقرر کرده که وزرای فعلی عربستان در سمت خود بمانند. این حکم شامل علی النعیمی، وزیر نفت 80 ساله ای که اخیرا به خبرنگاران گفته بود دوست دارد بازنشسته شود اما ملک عبدالله اجازه نمی دهد هم می شود. 

فعالیت های در آرامکو (شرکت ملی نفت عربستان) تغییر نخواهد کرد. آرامکو پادشاهی در دل این پادشاهی است و سیاست های وزارت نفت را به دقت اجرایی می کند. در پادشاهی که بیش از هر چیز به دنبال ثبات است هیچ تغییر سریعی در تولیدات نفتی عربستان صورت نخواهد گرفت، شیرهای نفتی هم بسته نخواهند شد تا کمک قیمتی متوجه استخراج نفتی آمریکا شود. 

در مقابل، اصلا غیرمحتمل نیست که سعودی ها در طول بیماری و در نهایت مرگ عبدالله با هماهنگی کامل قیمت نفت را پائین نگه داشتند تا آرامش جهان در مورد امنیت عرضه را در دوره انتقال سیاسی قدرت حفظ کنند. برای افراد حاضر در صنعت نفت بسیار سخت است که بخواهند نیت خود را بیان کنند اما 99 درصد این جمعیت در واقع قیمت پائین نفت را ترجیح می دهند و برایشان مهم نیست که شرکت های استخراج کننده ورشکست شوند.»

نیویورک تایمز نیز در گزارشی با عنوان «شاه جدید عربستان سیاست نفتی را تغییر نمی دهد» به بررسی همین موضوع پرداخته می نویسد: «پادشاه جدید عربستان روز جمعه تلاش کرد به بازارهای جهانی انرژی اطمینان دهد که این کشور استراتژی خود مبنی بر ترغیب صادرکنندگان بزرگ به حفظ سطح بالای تولید نفت را ادامه خواهد داد. اما افت طولانی مدت قیمت نفت در کنار فشار بودجه در داخل، تصمیم و اراده وی را به آزمون خواهد گذاشت.

با مرگ ملک عبدالله، شاه سلمان حالا مهمترین شخصیت نفتی جهانی است. بسیاری تحلیل گران معتقدند خانواده سلطنتی عربستان در آینده نزدیک در مقابل هرگونه تغییر جدی سیاست های نفتی مقاومت خواهد کرد، به خصوص در شرایطی که با چالش های مختلف سیاست خارجی مانند آشوب در یمن روبرو است.

صداد الحسینی، معاون اجرایی سابق و عضو سابق هیات اجرایی آرامکو در یک مصاحبه تلفنی گفت: «هیچ دلیل نزدیک مدتی برای اصلاح شرایط این پادشاهی وجود ندارد. عربستان سیاستی را که اعلام کرده، تغییر نخواهد داد.» 

اما اگر قیمت ها برای یک سال یا بیشتر پائین بماند، شاید سلمان 79 ساله که گفته می شود از نظر جسمانی نیز در شرایط مناسبی نیست، در ترغیب دیگر اعضای اوپک به حفظ روند تولید علیرغم فشارهای مالی موجود با مشکل مواجه خواهد شد. برآوردهای صندوق بین المللی پول نشان می دهد در آمد نفتی عربستان و متحدانش در حوزه خلیج فارس افتی 300 میلیارد دلاری را طی سال جاری تجربه خواهد کرد.»

سی ان ان نیز در گزارشی تحت عنوان «پس از مرگ پادشاه عربستان چه اتفاقی برای نفت می افتد؟» با اشاره به افزایش دو درصدی قیمت نفت بلافاصله پس از مرگ پادشاه عربستان تاکید می کند که واکنش بازار به واسطه انتظارات گسترده مبنی بر انتقال آرام قدرت در عربستان، خاموش شد. تمام نشانه ها حاکی از آن است که عربستان به سیاست ها و تولیدات نفتی خود ادامه خواهد داد.

فهد ناظر، تحلیلگر سیاسی سابق در سفارت عربستان در واشنگتن به سی ان ان گفت: «فکر نمی کنم که در کوتاه مدت شاهد تغییرات جدی در سیاست نفتی عربستان باشیم.» 

ضمن اینکه عربستان برای تامین بودجه دولت خود به شدت به درآمدهای نفتی خود وابسته است. برآوردهای آکسفورد اکونومیکس نشان می دهد اگر قیمت نفت همچنان در حدود 50 دلار یا کمتر در هر بشکه بماند، این کشور با بازده منفی اقتصادی روبرو خواهد شد.

برندها و بازندهای نفت 50 دلاری (بر اساس تولید ناخاصل داخلی)- منبع: آکسفورد اکونومیکس

این در حالی است که روز گذشته خبرگزاری رویترز در پوشش خبری قیمت نفت، افزایش چند سنتی ارزش این طلای سیاه را ناشی از انتشار خبر درگذشت شاه عربستان دانسته و آن را جهش قیمت نفت خواند. البته در ادامه این گزارش اشاره شده بود که بعید است در شرایط فعلی اوپک سیاست نفتی خود را تغییر دهد.