-
جمعه, ۳ بهمن ۱۳۹۳، ۰۶:۰۴ ب.ظ
-
۲۶۸
پس از یک دوره سرد و نسبتا طولانی در روابط ایران و عربستان، با روی کار آمدن دولت روحانی به نظر می‌رسد امکان آب شدن یخ روابط ایران و عربستان آب شود. این انتظار با توجه به نزدیکی آیت‌الله هاشمی به دولت روحانی از یک طرف و عربستان سعودی از طرف دیگر، تقویت شده بود. اما آیت‌الله رفتن به عربستان را در شرایط فعلی مناسب ندید.
رابطه ایران و عربستان اگرچه با رفتن شاهزاده بندربن سلطان از رأس دستگاه اطلاعاتی عربستان به نظر می‌رسید امکان بهبودی در آن فراهم شود، اما رفتار عربستان در مقابل مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب این معادله را نیز برهم زد.
پس از اولین حضور حسن روحانی در نیویورک و پیش از انجام توافق‌ژنو در سال ٩٢ زمزمه‌هایی از سفر ظریف به عربستان شنیده شد. با این حال این سفر نیز انجام نشد تا سردی روابط دو کشور بزرگ و تاثیرگذار منطقه همچنان پابرجا بماند.
این روند در سفر غیرمنتظره سعود الفصیل وزیرخارجه عربستان به ژنو، درحالی که ایران و غرب تلاش می‌کردند به توافق نهایی برسند وارد مرحله‌ای جدید شد. سپس جنگ پنهان پایین آمدن قیمت نفت نیز این روند را تشدید کرد. جایی که حسن روحانی بدون نام بردن از عربستان از توطئه یکی از کشورهای منطقه در پایین آوردن قیمت نفت سخن گفت.
حالا در این شرایط و درحالی که در بامداد سوم بهمن ماه ٩٣ ملک عبدالله پادشاه عربستان از دنیا رفت، سخنگوی وزارتخارجه اعلام کرد که ظریف برای حضور در مراسم ختم ملک عبدالله به عربستان سفر خواهد کرد. افخم گفت: دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران در مراسم رسمی که روز شنبه از سوی عربستان سعودی برگزار می‌شود، شرکت می‌کند.
ملک عبدالله پادشاه عربستان در 90 سالگی درگذشت و به دنبال آن حسن روحانی در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت. پیام حسن روحانی اما کوتاه و بدون حاشیه بود و صرفا به تسلیت اکتفا شده بود.
متن پیام حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
درگذشت ملک عبدالله بن‌عبدالعزیز آل‌سعود پادشاه عربستان را به دولت، ملت و خاندان سعودی تسلیت می‌گویم .
برای آن مرحوم مغفرت، برای خاندان ایشان صبر و برای ملت و دولت عربستان آرزوی موفقیت دارم .
حسن روحانی / رییس جمهوری اسلامی ایران
با این حال به نظر می رسد با سفر ظریف به عربستان یخ این روابط رو به آب شدن بگذارد. برای تغییر در رویه سیاست ایران و عربستان باید دید آیا پادشاه کهنسال عربستان رویه دیگری را در سیاستش در منطقه در پیش می‌گیرد یا اینکه همچنان همان رویه را دنبال خواهد کرد. اما آنچه مسلم است، ایران تلاش می‌کند که از فرصت به دست آمده با احتیاط زیاد استفاده کند.
در عین حال ظریف باید منتظر سیل انتقادات جدید نیز باشد. او که این روزها با انتقاد بسیار نسبت به پیاده‌روی با جان کری روبه روست، منتقدانی دارد که در هفته گذشته برای پادشاه عربستان تیتر زدند: «خبر مرگش». تیتری که با تذکر هیات نظارت بر مطبوعات و فرستادن پرونده به قوه قضائیه برای برخورد روبه‌رو شده بود.
