رمزگشایی روزنامه‌ها از توجه بی‌سابقه جامعه به درگذشت خواننده جوان

دو روز پس از اعلام خبر درگذشت یک خواننده جوان و کم‌سابقه، روزنامه‌ها در جستجویی پاسخی برای چرایی عقب ماندن فضای سیاسی از واقعیات جامعه هستند. با وجود اصرار روزنامه دولت بر هموار شدن راه رای اعتماد به گزینه جدید وزارت علوم، محتوای دیگر روزنامه‌ها چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. تحلیل مساله مهم هسته‌ای هم دیگر مساله مهم روزنامه‌های یک‌شنبه است.

رمزگشایی روزنامه‌ها از توجه بی‌سابقه جامعه به درگذشت خواننده جوان

اعتماد در مطلبی با عنوان «سیمای مردمی که نمی شناسیم» به قلم ساسان آقایی نوشته: اگر زمانی بسیاری از ما می گفتند که یکی از روزهای خدا خبر مرگ یک خواننده پاپ چنان واکنش فراگیری در جامعه برمی انگیزد که همه انگشت حیرت به دهان گیریم، پاسخ ساده یی به گوینده داشتیم: «تو این جامعه را نشناختی». پاسخ ساده ما بر دامنه لرزان سلسله یی از پیش فرض های سست، کلیشه های رسانه یی سنتی مبتنی بر همان پیش فرض ها و جامعه شناختی مختصر پیرامون خود استوار بود و نشانه های درستی این پاسخ هم فراوان: هنگامی که بهمن فرزانه «صد سال تنهایی» شاهکار گابریل گارسیا مارکز را به ما هدیه کرد، همین زمستان سال گذشته درگذشت، کسی نبود زیر تابوتش را بگیرد، سیمین بهبهانی که خبر بیماری و مرگ او تیتر و عکس بسیاری از رسانه ها شد، بر فراز دستان چند هزار نفر خاک سرد را در آغوش گرفت و تازه بسیاری این را ادای دین «محترمانه یی» نسبت به شاعر نامدار معاصر ایرانی دانستند و مرگ هنرمندان و سلبریتی های دیگری در چند سال گذشته اگر در سکوت خبری دفن نشده باشند با مراسم تشییع پیکر آبرومندانه یی ختم به خیر شده است. آنچه مرگ مرتضی پاشایی را با همه مرگ های دیگری که در بالاآمد متفاوت می کند، واکنشی احساسی، غافلگیرانه، جالب توجه و گسترده در بطن جامعه ایرانی است که فراگیری آن بر کسی پوشیده نیست. از نخستین ساعت های انتشار خبر مرگ این خواننده پاپ، گروهی از الیت جامعه ایران او را نمی شناختند و گمان نمی بردند که مرگ این خواننده پیامدی اجتماعی برانگیزد اما همزمان طبقه یی هم از درون جامعه ایرانی برخاستند که دیوارهای شبکه های اجتماعی را پر از یاد و خاطره مرتضی پاشایی پراکندند و در امتدادش پیاده راه و پارک ها را با ترنم ترانه هایش و شمع های روشن زینت دادند. انگار وقت آن بود که بخشی از جامعه فرورفته در غبار ایرانی، به گروه هایی که بر اساس قاعده اجتماعی در گروه الیت قرار می گیرند، یادآوری کند که چه کسی «جامعه را نمی شناسد». برای این رخ نمایی طبقه یی از جامعه ایران البته می توان دلیل هایی سردستی برشمرد و بر «ناآگاهی اجتماعی» موجود سرپوش نهاد: مرگ تراتژیک و جوانی این خواننده، حتما در بروز واکنش همه گیر بی تاثیر نبوده است، کسی که تا همین سه، چهار ماه پیش روی سن برای انبوهی از مخاطبانش می خواند و ناگهان سرطان او را از پا انداخت، خود این قصه یی است دراماتیک از یک مبارزه که مشتری فراوانی دارد و در لابه لای سطور آن، «فوبیای سرطان» که انگار با این سال های ما درآمیخته و هر خانه یی به بلای آن گرفتار است هم خودش می تواند بر واکنش ها نسبت به این مرگ بیفزاید. تولد و بلوغ مرتضی پاشایی بر روی موج سیال و گسترده اینترنت نیز در شناسایی او به مخاطب و محبوبیتش کمک فزاینده یی کرده و در نهایت عنصر حالاپیش روی شبکه های اجتماعی هستند که از مرگ مرتضی پاشایی، استعاره «یکی هست که دیگر نیست...» را ساختند و به سرعت نور پراکندند و گوی سبقت از هر رسانه یی دیداری، شنیداری و مکتوبی در این ماجرا بردند. پشت این دلیل ها می توان «بدفهمی» طبقه های اجتماعی را به فراموشی سپرد و گذشت تا مرور زمان، رونق ماجرا را از سکه خارج بیندازد اما چیزی که با مرور زمان تغییر نمی کند، ریشه های اتفاقی است که روز جمعه من و بسیاری از ما را شگفت زده کرده است. تک تک آن آدم هایی که پس از شنیدن خبر مرگ مرتضی پاشایی به شکلی نمادین یا حقیقی ابراز احساسات خود را در سپهر همگانی جامعه آشکار ساخته اند، وجود دارند و طبقه یی هستند گم شده و در غبار که بدون مانیتور رسانه ها و دولت ها، دارند در دل این جامعه زندگی خودشان را می کنند. شاید اگر هوشیارتر بودیم، رسانه ها باید خیلی زودتر و جامعه شناسان باید خیلی پیش تر این لایه را می یافتند و قدرت و گستره آن را ارزیابی می کردند اما در میان یک کشمکش همیشه برقرار سیاسی و رسانه های دورافتاده از جامعه، انتظار حرکت با لایه های اجتماعی نمودی از یک سانتی مانتالیسم فرهنگی و اجتماعی است که رسانه های مان را از کشتی جامعه دورتر و دورتر می سازد. دور از دیدرس آنها که باید و در دل این کشتی هزار فرهنگ رنگارنگ، در سال های اخیر جنبشی تازه برگرفته که می شود آن را «جنبش لایف استایل» دانست.

سعید معیدفر استاد دانشگاه نیز در مطلبی با عنوان « به تغییر رفتار نسل جوان توجه کنیم» در همین روزنامه نوشته: درباره تفاوت این خبر با اتفاقات دیگر کشور می توان گفت که این خواننده خوب کشور ٣٠ سال داشت و طرفدارانش از هم نسل های او بودند که همه به نوعی دهه شصتی به حساب می آیند. این نسل خود را نسل سوخته معرفی می کند و آنها نسلی هستند که جامعه آنها را فراموش کرده و مشکلات فراوان اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارند. این در حالی است که نسل های گذشته به آنها اجازه ظهور نمی دهند و مانع آنها می شوند. نسل جوان کشور گروه مرجع و الگوی خودش را تغییر داده است، زمانی بود که نسل ها معمولااز نسل های گذشته خود الگو می گرفتند اما نسل جوان کشور خودش را به عنوان مرجع قبول دارد و کارهایی که بخواهد را انجام می دهد. مهم ترین دلیلی که خودشان را به عنوان مرجع معرفی می کنند فراموش شدگی آنهاست و حل نشدن مشکلات اقتصادی و اجتماعی که هرروز با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند. نسل جوان ایران گروه های سیاسی را به عنوان گروه مرجع قبول ندارد و بیشتر به سمت گروه های فرهنگی و هنری آمده است و آنها را قبول می کند. یکی دیگر از جنبه های این اتفاق مساله سرطان است. کشور ما مشکل زیادی در این باره دارد، ما با سونامی سرطان روبه رو هستیم که از مشکلات محیط زیستی و آلودگی هواست و هرروز ما خبر فوت یکی از نزدیکان خود را در سنین پایین می شنویم. مجموعه این رفتارها و اتفاقات باعث می شود تا جوانان نسبت به این نکات واکنش نشان دهند و به نوعی به این مشکلات اعتراض کنند. ما با مسائل جوانان به صورت حذفی برخورد می کنیم و گاهی اوقات با انواع و اقسام طرح ها جوانان را تهدیدی برای جامعه به حساب می آوریم این در صورتی است که واقعیت این گونه نیست و جوانان به فکر کشور خودشان هستند. محدود کردن جوانان نسبت به موسیقی یکی دیگر از جنبه های ماجراست. در کشور ما هر سبک موسیقی اجازه فعالیت ندارد به همین دلیل تنها موسیقی پاپ است که فعالیت می کند، جوان دوست دارد نقد داشته باشد به شرایط و همین به جامعه کمک می کند، وقتی از طریق هنر می خواهد این کار را انجام دهد به سمت موسیقی پاپ می آید. پاشایی شعرها و آهنگ های آرام و غمگینی داشت که نسل فراموش شده ایران با آن همدردی می کرد. ما نیاز داریم تا مسوولان نیاز جوانان را به خوبی درک کنند و آن گاه برای آنها تصمیم بگیرند و جای جوانان نیاز سنجی نکنند. متفاوت بودن این نسل نسبت به نسل گذشته ویژگی خوبی به شمار می آید تا آنها به جامعه کمک کنند. اعتراض آنها تهدید به حساب نمی آید بلکه گذر جامعه ایران از نسلی به نسل دیگر است که باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.٭ استاد دانشگاه

خراسان نیز در همین رابطه در مطلبی با عنوان «درباره نحوه مواجهه نیروی انتظامی با اجتماعات غیر امنیتی» و به قلم سیدعلی علوی نوشته: درگذشت مرتضی پاشایی خواننده جوان پاپ، هواداران وی در تهران و بسیاری از شهرهای کشور رابه خیابان ها کشاند. اجتماعاتی که با پوشش رسانه های خارجی همچون بی بی سی همراه بود به گونه ای که خانواده پاشایی را به واکنش دربرابر این شبکه ها واداشت تا مانع مصادره و سوءاستفاده از درگذشت فرزندشان شوند.در مشهد نیز شماری از طرفداران «مرتضی پاشایی»جمعه شب در خیابان هاشمیه گردهم آمدند و برای ساعاتی سوگواری کردند و به خواندن ترانه های وی پرداختند.متاسفانه گزارش ها حکایت از این دارد که درگیری های پراکنده ای میان تعدادی از جوانان حاضر در خیابان هاشمیه با ماموران پلیس روی داد که طی آن چند نفر دستگیر شدند. ظاهرا این اقدام نیروی انتظامی پس از سوت و کف شمار ی از اجتماع‌کنندگان و اقداماتی که مناسب مراسم عزاداری نبوده صورت گرفته است.این در حالی است که در شهرهای مختلف اجتماعات با همراهی ماموران نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی برای نظم بخشیدن و کنترل ترافیک تا پاسی از شب ادامه داشت و بدون حاشیه هم پایان یافته است. تفاوت موجود بین مشهد و دیگر شهرها نشان می‌دهد که درعملکرد پلیس مشهد در کنار تمام نقاط قوت آن و امنیت بالایی که در این کلان شهر ایجاد شده است ، نقایصی نیز وجود دارد.در واقع نحوه مواجهه با این نوع اجتماعات مدل های تجربه شده و شناخته شده ای دارد و ظرافت های خاص خود را طلب می کند.بدون شک کنترل و حفظ نظم برای اجتماعات مشابه اجتماع جمعه شب هاشمیه مشهد بیش از آنکه نیاز به حضور مستقیم و در صحنه نیروهای ویژه با ادوات انتظامی داشته باشد نیاز به نیروهای آموزش دیده ای دارد تا با همراهی جمعیت فضای آرام و کنترل شده‌ای را فراهم کنند، همانگونه که در سایر نقاط کشور از تهران، قم، اصفهان، شیراز و تبریز تا آبادان، زنجان، یزد، سمنان، بندرعباس و انزلی نیروهای انتظامی برای کنترل نظم و امنیت در حاشیه اجتماع کنندگان قرار گرفتند و بدون هیچگونه دخالت مستقیمی تنها به برقراری نظم و انضباط اجتماعی و ترافیکی مبادرت کردند.به نظر می‌رسد که با هر تجمعی یا پدیده اجتماعی می توان امنیتی برخورد نکرد و می توان از پتانسیل های مردمی برای کنترل و ایجاد نظم و آرامش در اجتماعات این چنینی استفاده کرد، بدون آنکه از هیچ، مسئله ساخته شود و زمینه را برای بزرگ نمایی و سوء استفاده رسانه های بیگانه ایجاد کند.

وزارت علوم همچنان یک سوژه داغ سیاسی است

روزنامه دولتی ایران با طرح این ادعا که راه دانش در بهارستان هموار می‌شود از «تغییر نگاه‌ها به وزیر پیشنهادی علوم» خبر داده است. آرمان که همچنان بر ادبیات روزهای استیضاح فرجی دانا و جلسه رای اعتماد به نیلی احمدآبادی باقی مانده، صورت مساله را در قالب پرسش «کفه دانش سنگین‌تر است یا کفه اقلیت؟» قرار داده است.

در مقابل وطن امروز در مطلبی با عنوان «استعفا یا بازی جدید فتنه؟» نشان داده نمایندگان نزدیک به تفکر این روزنامه در باره دانشگاه و وزارت علوم چگونه فکر می‌کنند. این روزنامه نوشته: اما در جریان معرفی دانش‌آشتیانی به‌عنوان وزیر پیشنهادی علوم به مجلس روز گذشته خبری مبنی بر استعفای معاون آموزشی و رئیس مرکز هیأت‌های امنای وزارت علوم منتشر شد. به اعتقاد ناظران استعفای میلی‌‌منفرد و سمنانیان از حضور در وزارت، سناریوی جدید جریان فتنه برای متقاعد کردن مجلس به رای اعتماد به دانش‌آشتیانی است. در صورتی که مجلسی‌ها بارها علاوه بر انتقاد نسبت به حضور افراد مساله‌دار در مناصب این وزارتخانه بیشتر نسبت به خط‌مشی حاکم بر وزارت علوم و نفوذ جریان فتنه در آن هشدار داده‌‌اند. به گزارش تسنیم، در بخشی از متن استعفای میلی‌منفرد خطاب به نجفی آمده است: «جنابعالی مستحضر هستید که اینجانب در تمام سالیان پس از انقلاب اسلامی تمام همت خود را مصروف دفاع از نظام و انقلاب و ارتقای عرصه آموزش عالی نموده‌ام. کارنامه علمی، اجرایی و مدیریتی 35 ساله اینجانب نیز مؤید این مطلب است اما چندی است به دلیل برخی از نامهربانی‌ها به‌رغم آنکه هیچ‌گونه مانع قانونی برای مسؤولیتم وجود نداشت، در دوره وزارت دکتر فرجی‌دانا و سرپرستی حضرتعالی اصرار بر استعفا داشتم که با مخالفت شما بزرگواران روبه‌رو گردید اما اکنون که در شرف انتخاب وزیر علوم جدید توسط مجلس شورای اسلامی هستیم به منظور جلوگیری از هرگونه تضییقات و هموار نمودن مسیر، استعفای خود را از معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام می‌دارم».

در حالی که روزنامه‌های هوادار دولت، درخواست تغییر گزینه وزارت را دخالت مجلس در اختیارات رئیس جمهور دانسته‌اند، جوان از جمله روزنامه‌هایی است که نامه ‌‌احمد توکلی به رئیس‌جمهور درباره معرفی وزیر پیشنهادی علوم را با عنوان «آقای روحانی! بگردید اصلاح‌طلب خوش سابقه پیدا کنید» پوشش داده و نوشته: نماینده مردم تهران در مجلس در نامه‌ای به دکتر روحانی درباره انتخاب وزیر پیشنهادی علوم از وی خواست با سعه صدر و گسترده کردن دایره انتخاب، از مدیران موفق و خوش‌سابقه اصلاح‌طلبی برای تصدی وزارت علوم معرفی کند.

فضل الله یاری نیز در سرمقاله روزنامه ابتکار با عنوان « دانشگاه؛ دیگی که هرگز برای افراطیون نمی‌جوشد» نوشته: افراطیون می‌دانند اگر دانشگاه سروسامان بگیرد همچون یک منبع روشنایی بر پستوهای تاریکِ برخی از ویژه خواری های سیاسی و آموزشی می‌تابد و گوشه های پنهان مانده را عیان می‌سازد.

از همین رو برخی از فعالان این گروه، تنها لحظاتی پس از معرفی گزینه چهارم رئیس جمهور برای وزارت علوم، شروع به مخالفت می‌کنند و پیامک می‌زنند و اتهامات سیاسی چند سال گذشته را از انبان اتهامات خود بیرون می‌کشند و نثار او می‌کنند. اویی که شاید برخی از آنها حتی نامش را نیز نشنیده باشند.

آنها خوب می‌دانند که روحانی، به جهت رایی که از مردم گرفته و به ملاحظه خواست گروههای اجتماعی که از وی حمایت کرده اند، چه کسانی را برای اداره امور دانشگاه های کشور بر می‌گزیند. طبیعی است که رئیس جمهور، که بخش قابل توجهی از آرای خود را مدیون دانشجویانی است که در همه سالهای اخیر نادیده گرفته شدند، تلاش کند تا به مطالباتِ این قشر جوان و تاثیر گذارِ جامعه پاسخ دهد.

واکنش ثابتِ این گروه در برابر چهار گزینه پیشنهادی رئیس جمهور برای وزارت علوم و دو گزینه احتمالی قبلی نشان می‌دهد که آنها با پیشنهاد دهنده بیشترین مشکل را دارند تا گزینه های پیشنهادی؛ وگرنه مگر می‌شود که با اتهام «فتنه گری»هم استاد با سابقه دانشگاه را رد کرد و هم رزمنده ای را که سالها در جبهه دفاع از کشور جنگیده است؟

گویی آنها می‌خواهند با زبانی دیگر به مردم بفهمانند که آن همه شور و نشاط پس از انتخابات خرداد 92 بی خود و بی جا بوده است. به نظر می‌رسد این گروه برای اجرایی کردن منویات ذهنی خود یک گوشه از دولت را، که اتفاقاً دستگیره محکمی هم دارد، گرفته اند و به این زودی ها حاضر به رها کردن آن نیستند.

علی مطهری نیز درگفت و گو با اعتماد در پاسخ به این سوال که استنباط کلی شما از نگرانی ها و انتقاداتی که مجلس در مورد وزارت علوم دارد، چیست؟ گفته: «اظهار نگرانی ها از وضع دانشگاه ها بیشتر بهانه گیری است تا واقعیت. عده یی از باز شدن فضای آزادی بیان در دانشگاه ها و از بین رفتن فضای امنیتی در دانشگاه ها می ترسند. ولی دانشگاه ها در یک سال و نیم گذشته نشاط علمی و سیاسی خوبی پیدا کرده اند و جای نگرانی در این مورد نیست. اتفاقا همین اظهار نگرانی ها می تواند موجب تحریک دانشگاه ها شود. فقط می توان برخی نگرانی های فرهنگی را قابل توجه دانست که آن هم قابل رفع است. در مجموع، گروکشی سیاسی و هواهای نفسانی در کار است تا اصلاح مملکت و حق و عدالت. در واقع عده یی در مجلس می گویند آن کسی که ما می گوییم باید وزیر شود و دانشگاه ها باید در اختیار ما باشد. اینها خیال کرده اند آقای جلیلی در سال ٩٢ پیروز شده است. باید بپذیریم که مردم به گفتمان دیگری رای دادند. اگر یک مجلس اصلاح طلب با یک دولت اصولگرا این رفتار را داشته باشد آیا آنها می پسندند؟»

لزوم نگاه ملی و نه جناحی به پرونده هسته یی

اعتماد در بخشی از گزارشی با عنوان «یک سال مقاومت هسته‌ای» در باره «لزوم نگاه ملی و نه جناحی به پرونده هسته‌ای» نوشته: تیم مذاکره کننده هسته یی ایران دو روز دیگر راهی وین می شود و تا سوم آذرماه تلاش خود را برای به دروازه نشاندن پاس کاری انجام گرفته تا به امروز به کار خواهد گرفت. در یک سال گذشته محمد جواد ظریف با تاکید بر نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در ساختار سیاسی ایران همواره تعامل روزمره با قوه مقننه را در راس هرم کاری خود قرار داده است. در یک سال گذشته پس از هردور مذاکره در قالب عمومی ایران و ١+٥، سیدعباس عراقچی به عنوان مذاکره کننده ارشد در کمیسیون امنیت ملی حاضر شد و به پرسش ها و ابهام های نمایندگان مردم در این خصوص پاسخ داده است. امروز این پرونده برای به سرانجام نشستن به گونه یی که در سایه آن حقوق هسته یی ایران حفظ شده و در عین حال از فشارهای اقتصادی هم کاسته شود به حمایتی ملی و دلسوزی فراجناحی نیاز دارد. بی شک تیم مذاکره کننده هسته یی ایران اگر بنای بر امتیازدهی و واگذاری زمین بازی به رقیب را داشت در یک سال گذشته توافقنامه جامع هسته یی را به سبک و سیاق مورد پسند غرب به امضا رسانده بود. تطویل مذاکرات گویای توانمندی تیم مذاکره کننده در پافشاری بر حقوق ملی مردم و حفظ توانمندی هسته یی ایران است. عدم توافق در ٢٤ نوامبر بیش از آنکه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها عضو هدف این مذاکرات ناخوشایند باشد برای شش کشوری تبعات منفی به دنبال خواهد داشت که بر خلاف تعهد صددرصدی ایران به مفاد توافقنامه موقت ژنو، نتوانستند از زیاده خواهی های خود کاسته و به یک بحران غیرضروری پایان دهند.

«آقای سفیر» دهمین دور از مذاکرات هسته یی ایران با ١+٥ را روز سه شنبه آغاز خواهد کرد. ظریف در این دور از مذاکرات سفیر ملتی است که با انتخاب خود در خرداد ماه ١٣٩٢ نشان دادند که مسیری متفاوت را برای ایران می خواهند. مسیری که به قول محمد جواد ظریف مبتنی بر دو اصل استمرار و انعطاف در سیاست خارجی باشد. مسیری که در آن انعطاف و معنای پیگیری اهداف با توجه به شرایط است و نه رها کردن آن. دستگاه دیپلماسی ایران در یک سال گذشته نشان داد که می تواند در راستای تامین منافع ملی در سایه استمرار سیاست های صحیح با توسل به روش های جدید به ابتکارهای نو دست بزند. ایران در یک سال گذشته فرصت سوءاستفاده بازیگران خرد منطقه یی و فرامنطقه یی از عدم تعامل خود با جهان را از آنها گرفت. اکنون نوبت غرب است که با پذیرش قدرت ایران نتیجه یی برد- برد را برای این مذاکرات رقم بزند.

در مقابل ابتکار وضعیت در داخل آمریکا را در مطلبی با عنوان «هشدار هسته ای کاخ سفید به کنگره»مورد توجه قرار داده و نوشته: توافق هسته ای ایران، تندروهای کنگره آمریکا را به رویارویی با گروه های مختلف در آمریکا و جهان کشانده است. از یک سو کابینه باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و از سوی دیگر کشورهای اروپایی به تکاپو افتاده اند تا در روزهای پایانی توافقنامه موقت ژنو کنگره آمریکا را با خود برای توافق جامع با ایران همراه سازند.

در این راستا وزارت خارجه آمریکا کنگره را از سنگ اندازی در برابر توافق هسته ای با ایران برحذر داشت و اعلام کرد: آخرین مراحل برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تا 24 نوامبر جریان دارد.در آستانه مهلت سوم آذرماه برای توافق هسته ای میان گروه 1+5 و ایران، جن ساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی.ان.ان گفت:آخرین مراحل در جریان است.جن ساکی با طرح این موضوع که توافق بالقوه کنونی بهترین فرصت برای شفاف سازی درباره رویکرد برنامه هسته ای ایران است، اظهار کرد: در مذاکرات جدی، اغلب تصمیم های جدی هم اتخاذ می‌شود و ما امیدواریم که این طور باشد. با این حال تلاش می‌کنیم که تا موعد مقرر 24 نوامبر به نتیجه برسیم.ساکی درباره ادعای تندروها در کنگره آمریکا مبنی بر این که ایران از یک توافق هسته ای ضعیف به عنوان سرپوشی برای اقدام در جهت دستیابی به سلاح استفاده خواهد کرد، گفت: از تمامی اعضای (کنگره) می‌خواهیم منتظر جزییات نهایی بمانند. مطالب را تنها براساس تیتر و عنوان آنها قضاوت نکنید، بلکه مضمون را در نظر بگیرید و سپس درباره آنها نظر دهید.

خراسان نیز در بخش پایانی سرمقاله خود با عنوان «نسخه هایی کارآمد برای مقابله با تحریم ها»به قلم مهدی حسن زاده نوشته: پیام روشن خبر روز گذشته که توافق ایران و چین برای افزایش میزان فاینانس های چینی تا 50 میلیارد دلار است، این می باشد که می توان بازی برد – بردی را در عرصه اقتصادی با وجود فشارهای تحریمی طراحی کرد. به این ترتیب که چینی ها که هم اکنون سعی دارند منابع سرشارشان را در عرصه های بکر و سودآور اقتصادی سرمایه گذاری کنند، بازار بزرگ و متنوعی مانند ایران را در پیش روی خود دارند که قطعا عرصه ای سودآور برای سرمایه گذاری است. عرصه ای که از سوی رقبای اروپایی و آمریکایی با تحریم مواجه شده است و فرصت را به رقبایی از جمله چین، روسیه و هند واگذار کرده است. ایران نیز با توجه به حجم گسترده فعالیت ها و پروژه های نیمه تمام عمرانی و اقتصادی خود به این منبع سرمایه گذاری نیاز دارد. اگر نگاهی به روند تعاملات سیاسی و اقتصادی جهان بیندازیم از روند تشکیل گروه بریکس، از سوی قدرت های اقتصادی غیر غربی تا تشدید شکاف غرب و روسیه و تلاش چین برای مطرح کردن پول ملی خود به عنوان یک ارز جهان شمول قابل رقابت با دلار و یورو، می بینیم روند پرشتابی در نفی اقتصاد تک قطبی در سطح جهان دیده می شود و در این روند، منطقه گرایی و بازی های دو جانبه برد – برد اقتصادی بین ایران و کشورهایی که منافع اقتصادی را بر ماجراجویی های سیاسی ترجیح می دهند، می تواند نسخه ای کارآمد در برابر فشارهایی نظیر تحریم باشد. با این حال توجه به 2 نکته را نباید از نظر دور داشت:

1 - می توان فارغ از تلاش های آمریکا و برخی کشورهای اروپایی بازی برد – برد اقتصادی را از آسیا به سمت بخشی از اروپا که منافع اقتصادی خود را به تنش های سیاسی بی حاصل با ایران ترجیح می دهند بسط داد. روزنامه خراسان پیش از این به صورت مبسوط دیدگاه اروپای دوم را در موضوع هسته ای مطرح کرده است. سهم عمده ای از کاهش فشار اروپا به ایران در مذاکرات را می توان از طریق جذب کشورهای اروپایی غیر از انگلیس، فرانسه و آلمان به همکاری اقتصادی با ایران محقق کرد.

2 - دیگر راهکارهای دور زدن تحریم ها از جمله پیمان های پولی دوجانبه را در کنار فاینانس ها باید مد نظر قرار داد. تجربه پیمان های پولی دوجانبه ای که بین چندین کشور در سراسر جهان منعقد شده است، نشان می دهد که این سازوکار جدید برای اقتصاد ایران نیز قابل تجربه است و می تواند حتی مفیدتر از روش هایی نظیر تهاتر یا فاینانس باشد، چرا که اختیار انتخاب طرف همکاری اقتصادی برای ایران را محدود نمی کند. به عنوان مثال پول به دست آمده از محل پیمان پولی دوجانبه ایران و چین، صرفا محدود به خرید کالا از چین نخواهد بود، بلکه با یوان چین حاصل از این پیمان ممکن است بتوان از کشورهای دیگر نیز خرید کرد.

این راهبردها، روش هایی کارآمد در مقابل فشار تحریم ها هستند که اولاً به صورت مستقیم کمک شایانی می کند که آمریکایی ها مجبور به پذیرش توافق برد - برد شوند و ثانیاً باعث می شوند در صورت ادامه زیاده خواهی آمریکایی ها و حاصل نشدن توافق، تحریم ها عملاً ناکارآمد شوند.