نامه اوباما به رهبر ایران عملگرایانه بود

پس از انتشار گزارش وال استریت ژورنال مخالفان اوباما در آمریکا به انتقاد از این نامه پرداختند. جان مک کین و یک سناتور دیگر جمهورخواه این اقدام اوباما را "شرم آور" دانستند. 

اما تریتا پارسی در دفاع از نامه اوباما نوشت: تنها ایدئولوگ ها و افراد نادان درک نمی کنند که نامه اوباما به آیت الله خامنه ای تنها یک سیاست عملگرا بوده است.

به نقل از فارن پالسی، پارسی در ادامه می نویسد: اگر پوشیدن کت و شلوار کرم رنگ در یک کنفرانس خبری برای ایجاد طوفانی از انتقادات کافی باشد، مطمئنا باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نباید از واکنش ها نسبت به نامه ارسالی اش به رهبر معظم ایران، آیت الله علی خامنه ای چندان متعجب شود. نامه اوباما به ایشان تنها به یک مسئله کاملا واضح اشاره دارد: اینکه ایران و آمریکا دارای منافع مشترکی در مبارزه با داعش هستند و اینکه همکاری واقعی تا پیش از حل مسئله هسته ای ممکن نخواهد بود.

خشم واقعی از این است که برقراری ارتباط با بازیگران کلیدی خاورمیانه برای توسعه امنیت آمریکا، هنوز در بسیاری از سیاست ها و حلقه های سیاسی واشنگتن عصبانی کننده است. خشمی که جان مک کین بیان کرده، به ما یادآور می شود که چرا مردم آمریکا بارها و بارها دیدگاه سیاست خارجی اوباما را رد کرده اند.

اینطور نیست که جورج دبلیو بوش اهمیت ایران در سیاست منطقه ای را درک نمی کرد. دولت وی مذاکرات مخفیانه با تهران را پس از 11 سپتامبر آغاز کرد و هم در کمپین نظامی علیه طالبان و هم در کمپین ایجاد قانون اساسی برای افغانستان با ایران همکاری کرد. زمانیکه کمک های ایران دیگر ضروری به نظر نمی رسید، بوش ایران را در «محور شرارت» قرار داد و فرصت اینکه آمریکا در سال های آتی نیز با ایران همکاری داشته باشد را از بین برد. 

برخی از نامه به آیت الله خامنه ای خشمگین شدند چراکه اوباما پیش از چنین اقدامی، «تاییدیه» آن را از بینامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل یا شاه عبدالله، پادشاه عربستان نگرفته بود. اما  زمانیکه بحث به توسعه امنیت کشور می رسد، رئیس جمهوری آمریکا هیچ اجباری ندارد که از اسرائیل، عربستان یا هر کشور دیگری اجازه بگیرد.

ظهور داعش بنیان های اولیه سیستم دولتی در خاورمیانه را تهدید می کند. علیرغم اشتباهات بسیاری که دولت های مقتدر خاورمیانه داشته اند، واقعیت این است که این دولت ها در مقایسه با دولت های ساقط شده، خطر کمتری برای یکدیگر و جمعیت شان دارند. چنین مشکلی به راحتی قابل حل نیست. این بحران مطمئنا بر اروپا، آسیای مرکزی و ورای آن تاثیر خواهد داشت. هر سیاست مداری در خاورمیانه و غرب این مسئله را درک می کند.

آمریکا نمی تواند و نباید مسئولیت متوقف کردن داعش را به تنهایی به دوش بکشد. و بمب های آمریکایی نیز به تنهایی نمی توانند مسیر خروج از وضعیت خطرناک خاورمیانه را هموار کنند. همکاری و همراهی واقعی بازیگران کلیدی منطقه الزامی است. ایران- دومین کشور بزرگ خاورمیانه از نظر جمعیت و صاحب نفوذ اصلی در جهان شیعیان- یکی از این بازیگران کلیدی محسوب می شود. علاوه بر این، ایران دارای مرز 900 مایلی با عراق است و روابط خوبی با دولت ها در بغداد و دمشق دارد. چه دوست داشته باشیم چه نه، ایران بازیگر اجتناب ناپذیر مبارزه علیه داعش است.

در واقع، به گفته دولت عراق و اقلیم کردستان، ایران با ارسال تسلیحات و مشاوران، نخستین کشوری بود که از جنگ علیه داعش حمایت کرد. اخیرا تصاوری از سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران ایران در کنار نیروهای پیشمرگه کرد، پس از بیرون کشیدن چندین روستای عراقی از دست داعش منتشر شده است.

اما اگر اوباما تشخیص داده که در حال حاضر به ایران به عنوان یک نوع متحد در عراق نیاز دارد، وی نگاهی هم به استراتژی دراز مدت- مطمئنا طولانی تر از آنچه بوش داشت- دارد. جمهوری خواهان مدعی هستند که اوباما با مطرح کردن مسئله داعش با ایرانیان، دست آمریکا در مذاکرات هسته ای را می بندد. در واقع، تغییر شکل منطقه باعث شده ادامه دشمنی با آمریکا- در مسئله هسته ای و دیگر مسائل- برای ایران سخت تر شود. امکان گشایش دریچه ای برای درک گسترده تر میان دو کشور وجود دارد.

براساس گزارش رسانه ها، این نامه نشان داد که همکاری متقابلا سودمند میان ایران و آمریکا علیه داعش تنها زمانی عملی خواهد بود که مناقشه در مورد برنامه هسته ای ایران حل شده باشد. اوباما دورنمای گسترش همکاری در حوزه منافع مشترک دو کشور را مورد توجه قرار داد.

تیریتا پارسی در ادامه می نویسد: نیاز ایران به متوقف کردن وحشیگری های داعش در کشورهای همسایه، اهرم لازم را در اختیار اوباما قرار داده است. در گفتگوی طولانی که چند روز پیش از سقوط موصل در جولای سال جاری، با یکی از مقامات ارشد ایران داشتم، وی گفت در رادار تهدید ایران، داعش و گسترش فرقه گرایی بارز است. مقامات ایران نیز تصدیق می کنند که ایران نمی تواند به تنهایی دولت داعش را شکست دهد. ضمن اینکه نه آمریکا و نه عراق نیز نمی توانند به تنهایی با داعش مقابله کنند. تنها از طریق همکاری گسترده است که می توان این تهدید مشترک را نابود کرد. این مقام ایرانی افزود اما تهران باید تصمیم بگیرد که آیا یک توافق هسته ای باید راه گشای روابط بهتر با واشنگتن باشد یا خیر.

اما این دقیقا همان نکته ای است که برخی در واشنگتن را به شدت ترسانده است. ایران به عنوان یک دشمن بسیار با ارزش است. یک توافق هسته ای که مسیر دستیابی ایران به سلاح هسته ای را مسدود می کند و ایران را به سمت ایجاد روابطی سازنده تر با آمریکا هدایت می کند، به مذاق کسانی که دو دهه اخیر را صرف راندن آمریکا و ایران به آستانه جنگ کرده اند، خوش نمی آید.

برخی بیش از آنکه از جنگ بترسند از صلح می ترسند. برای آنها، ایده از دست دادن یک دشمن در خاورمیانه چندان خوشایند نیست. و بحث اصلی همین است. فکر اینکه یک خاورمیانه صلح آمیز چیزی است که به هر قیمتی باید از آن اجتناب کرد، خشم منتقدان از یک کت و شلوار کرم را کاملا عاقلانه جلوه می دهد.