-
سه شنبه, ۲۸ اسفند ۱۳۹۷، ۰۸:۲۰ ب.ظ
-
۱۰۸
سید یاسر جبرائیلی کارشناس ارشد اقتصاد سیاسی و عضو هیئت علمیپژوهکشده‌ی حکمت در یادداشتی در کانال تلگرامی خود نوشت:
اخیراً اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک، در مقاله‌ای که برای هر انسان آگاهی سوگیری‌های غیرعلمی آن هویداست، اقتصاد ایران در دوره پهلوی را مشابه اقتصاد کره جنوبی در آن دوره دانسته و نتیجه گرفته است که در دوره جمهوری اسلامی، کره پیش رفت و ایران عقب ماند.
این ادبیات مقایسه ایران و کره جنوبی، که در طول ۴۰ سال گذشته علیه انقلاب اسلامی به کار گرفته شده، و متأسفانه جا افتاده، ناشی از کم‌کاری ما و حتی بی‌اعتنایی‌مان به تاریخ اقتصاد سیاسی کره جنوبی است. غربی‌ها نه در ایران بلکه در کل جهان، پیشرفت کره جنوبی را حاصل دوستی با آمریکا و پیروی از مکتب اقتصاد بازار تبلیغ کرده‌اند، که در حالی که واقعیت دقیقاً عکس این است. امروز هم کارشان به جایی رسیده که عملکرد پهلوی را شبیه عملکرد دولت وقت کره می‌خوانند و می‌گویند "کره در دهه ۱۹۷۰ همانند ایران تلاش می‌کرد قدرت صنعتی شود"، اما نمی‌گویند کره با توان بومی صنعت ایجاد کرد، و پهلوی نفت فروخت و کارخانه وارد کرد!
چندی است که روی چگونگی پیشرفت کره جنوبی متمرکز شده‌ام و نکات جالبی عایدم شده است. از جمله اینکه برنامه‌های ۵ ساله توسعه کره در دوره ژنرال پارک چانگ هی- که پدر پیشرفت این کشور است- به فارسی که هیچ، حتی به انگلیسی هم ترجمه نشده است و آنچه درباره پیشرفت این کشور گفته می‌شود، صرفاً روایت مغشوش غرب است. معدودند کتاب‌هایی انگلیسی که توسط خود کره‌ای‌ها نوشته شده و واقعیات پیشرفت کشورشان در دوره پارک را روایت کرده باشند.
یکی از کتاب‌های خوبی که در این زمینه نوشته شده، کار خوب خانم کیم هیونگ آ. با عنوان Korea's Development Under Park Chung Hee است. این کتاب محصول مطالعات کتابخانه‌ای و همچنین مصاحبه‌های نویسنده با سیاست‌گذاران اصلی کره جنوبی در دوره پارک است. خانم کیم ویژگی‌های دولت پارک را اینگونه جمع‌بندی کرده است:
- نفرت پارک از تکیه کره به کمک آمریکا
-مدل کره‌ای صنعتی شدن با هدایت دولت
-استراتژی پیشرفت سریع پارک
-نقش ویژه نخبگان حاکم و اراده سیاسی آنها برای پیشرفت
-برنامه هسته‌ای پارک
- توسعه صنایع سنگین و شیمیایی در دهه ۱۹۷۰
امشب در فصل هشتم این کتاب نکته جالبی دیدم که حیفم آمد آن را با شما به اشتراک نگذارم. از اوایل دهه ۱۹۷۰ پیرو تهدیدهای نظامی خارجی، پارک تصمیم به ایجاد کارخانه‌های اسلحه‌سازی می‌گیرد. اما برای تأسیس این کارخانه‌ها سرمایه هنگفتی نیاز است. به هیئت برنامه‌ریزی اقتصادی(EPB) مأموریت اخذ وام از منابع خارجی برای این منظور داده می‌شود، اما پس از ۱۵ ماه مذاکره با آمریکا، اروپا و ژاپن، دهم نوامبر ۱۹۷۱ هیئت اعلام می‌کند که کسی به کره وام نمی‌دهد. در این میان طرحی توسط یکی از مدیران دولتی ارائه می‌شود که این کارخانه‌ها با استفاده از منابع و فناوری‌های موجود در کره و بر مبنای یک تقسیم کار ملی با حمایت دولتی ایجاد شود. طرح آقای "او ونچ اول" روی میز پارک گذاشته می‌شود و رئیس جمهور می‌پذیرد. ایجاد صنایع سنگین و شیمیایی کره به عنوان اولین گام در توسعه صنایع نظامی این کشور آغاز می‌شود و با جزئیاتی که در کتاب تشریح شده، طرح به موفقیت می‌رسد. پیتر بی وون در مقاله خود با عنوان "صنعت دفاعی و تحول اقتصادی کره در دوره پارک"، نشان داده است که این زیرساخت‌های صنعتی که برای دفاع ایجاد شدند و فناوری‌هایی که در این مسیر حاصل شد، چگونه به سایر صنایع سرریز کرده و اقتصاد کره را متحول ساخت.
امیدوارم نخبگان ما این کتاب و نظایر آن را مطالعه کنند تا با توجه به نقش ویژه "نخبگان حاکم" در پیشرفت یک کشور، تجربه تحریف شده کشورهایی نظیر کره که آمریکایی‌ها روایت می‌کنند، ما را درباره مسیر پیشرفت به بیراهه نبرد.
