-
شنبه, ۲۵ بهمن ۱۳۹۳، ۰۶:۳۱ ب.ظ
-
۲۶۴
«محمدرضا عارف»عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس بنیاد امید ایرانیان گفتگوی مشروحی را با روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد انجام داد که در آن به مسائل مهمی در ارتباط با نقد درون گفتمانی اصلاحات و همچنین ائتلاف با اصولگرایان میانه‌رو را مطرح می‌کند.
در بخش اول این مصاحبه موضوع تشکیل حزب ندای ایرانیان و همچنین نقد آنها به اصلاح‌طلبان مطرح می شود. عارف که خود در بخش دیگری از این مصاحبه «تشکیل حزب در شرایط فعلی» را چندان مناسب ارزیابی نکرده بود و برای همین موضوع حزب امیدایرانیان را فعلا مسکوت گذاشته است، معتقد است که «نقد بدون لکه‌دار حرکت افراد و حفظ حرمت آنها» لازمه یک کار سیاسی است.
او در پاسخ به سئوال این روزنامه که می پرسد: فکر نمی‌کنید که ندای ایرانیان در نقد گذشته، زیاده روی کرده است؟ می‌گوید: هیچ تشکلی نباید به خودش اجازه دهد در مورد دیگران تصمیم بگیرد و بگوید چه کسی باید از قطار اصلاحات پیاده شود و چه کسی بماند. معیاری برای اصلاح‌طلبی سنجی نداریم که بیاییم بگوییم فلان فرد اصلاح‌طلب واقعی است فلانی اصلاح‌طلب واقعی نیست هیچ تشکلی نباید به خودش اجازه دهد در مورد دیگران تصمیم‌گیری کند. اگر می‌تواند، هم‌سو شود و همکاری کند اگر نتوانست نباید وارد مسائل حاشیه‌ای شود. به ویژه وقتی این گونه رفتارها در فضای سیاسی کشورمان بروز پیدا می‌کند متوجه افراد خاص و برخی بزرگان یک جبهه می‌شود که این جفا در حق آن افراد است.»
در ادامه می‌توان حمایت از مجاهدین و مشارکت را به روشنی مشاهده کرد. او حاضر نیست حتی با اصرار خبرنگار آفتاب یزد، از واژه‌هایی چون «تندروی» و «انحراف» برای این گروه‌های استفاده کند. ضمن اینکه معتقد است نقد هیچ اشکالی ندارد اما به نقد یک طرفه اصلا معتقد نیست.
تلاش خبرنگار در موضع‌گیری صریح عارف علیه دو تشکل مهم اصلاحات نتیجه نمی‌دهد. عارف اشاره می‌کند که «موضع گیری‌هایش معمولا محرمانه و خصوصی بوده» که با هدف «اصلاح و حل مشکل» تلاش کرده تا «آنها را رسانه‌ای» نکند. این وضعیت مصاحبه کننده را در شرایطی قرار می‌دهد که با استناد به همین نوع سیاست‌ورزی او را «محافظه‌کار» خوانده و بگوید: شاید عده‌ای به دلیل این سیاست به آقای عارف بگویند «محافظه‌کار» و حتی اصولگرایان در مورد شما اصطلاح «اصلاح طلب بی‌خطر» را به کار می‌برند.» اما عارف پاسخ می‌دهد: قرار نیست اصلاح طلب خطرناک باشد.
عارف در پاسخ به این سئوال که آیا قبول دارید این احزاب (مشارکت و مجاهدین) تندروی کردند، که منجر به این وضعیت شد؟ سیاستمدارانه سخن می‌گوید. اما جالب‌تر اینکه تاکید دارد که «اخلاق حکم می‌کند» که «در مورد احزابی که با برخی مشکلات در گذشته روبه‌رو بودند» همه جوانب را «در نظر داشته باشیم»
عارف در بخشی از پاسخ به همین سئوال به موضوع عضو گیری اعضای دیگر احزاب اشاره می‌کند. اشاره‌ای که به نظر می‌رسد منظورش حزب ندای ایرانیان باشد که اخیرا بدنه ای از جوانان مشارکت را جذب کرده است: «اولا من بر این باورم که نباید شروع فعالیت خودمان را پایان فعالیت یک جریان بدانیم. آنقدر ظرفیت کار و نیرو در کشور داریم که لازم نیست هیچ گروهی عضو گیری خود را از جداشدگان بدنه گروه دیگر انجام دهد.»
او در ادامه موضع‌گیری خود نسبت به طرح سئوال درباره «تندروی» مجاهدین و مشارکت را اینگونه پاسخ می‌دهد: من هیچ وقت اینگونه هیچ گروهی را نقد نمی‌کنم و اگر نقدی می‌کنم کلی است؛ یعنی شرایط کشور ما طوری نیست که ما بخواهیم احزابی را اینگونه نقد کنیم؛ به ویژه احزابی که در مقطعی با برخی مشکلات و مسائلی روبه‌رو شدند. اخلاق حکم می‌کند رعایت همه جوانب را داشته باشید.
انتقاد همیشگی به انحصارطلبی اصلاح طلبان
عارف که به طور عمومی از انحصارطلبی برخی در درون اصلاحات گلایه مند است، اینبار اما با شفافیت نسبت به اینکه کدام گروه‌ها و افراد درون این جبهه به انحصارطلبی مشغول هستند سخنی به میان نمی‌آورد. او به طرح مسائل کلی پرداخته و در پاسخ به این سئوال که «بارها از انحصارطلبی برخی ازاحزاب اصلاح‌طلب صحبت کردید، لطفا بگویید این مساله متوجه چه گروه‌هایی می‌شود؟ می‌گوید: آفت فعالیت و حرکت سیاسی انحصارطلبی است. در داخل یک حزب انحصارطلبی این است که از قبل مشخص باشد در کنگره چه کسی دبیرکل می شود و چه کسانی در دفتر سیاسی حضور پیدا خواهند کرد؛ یعنی فعالیت حزبی که نمودش فعالیت جمعی است همه در یک نفر یا یک گروه محدود جمع شود. انحاصر در داخل جبهه هم همین است که یک تشکل و حزب بخواهد حرف‌های خود را به کرسی بنشاند.
اما در ادامه وقتی از او خواسته می شود از دوران «دوم خرداد» مصداق‌هایی از «انحصارطلبی» را بیان کند، با اشاره به اینکه در ایران احزاب دولت ساخته هستند و در این «واقعیت» وضعیت همه گروه‌ها یکسان است. اما صراحتا می‌خواهد که «بهتر است وارد مصداق نشویم»: اینکه در کشور ما بیشتر احزاب دولت محور و دولت ساخته بودند. واقعیتی است که اگر بخواهیم هرکدام را مطرح کنم شاید گروه و احزاب دیگر وضعیت‌شان بهتر از این نباشد. بهتر است وارد مصداق نشویم. ما روند را نگاه می‌کنیم و تلاشمان این است که حداقل گروه ما این کار را نکند.
انتقاد عارف از انحصار طلبی اصولگرایان
در بخش دوم این مصاحبه عارف اصولگرایانی انتقاد می‌کنند که خواهان حذف رقیب هستند. او می‌گوید: «با حربه‌های فرهنگی و تریبون‌هایی که در اختیار داشتند تلاش کردند رقیب خود را حذف کنند؛ رقیبی که حذف شدنی نیست و اگر حذف هم شود آنها هم به جایی نمی‌رسند و مطمئنا کشور ضرر می‌کند.»
در بخش دیگر از مصاحبه عارف به موضوع ائتلاف با اصولگرایان میانه‌رو می‌پردازد. او توضیح می‌دهد که این راهبرد را از سال گذشته در کنگره یکی از احزاب مطرح کرده و همچنان پیگیر است. به اعتقاد او اگر چنین مجلس تشکیل شود، شاهد «برخی مسائل» نخواهیم بود. او در پاسخ به یکی از رسانه‌ها که طرح این مساله را برای «اختلاف افکنی» میان اصولگرایان دانسته بود هم آن را «نهایت بی‌تقوایی» می‌داند. چرا که او معتقد است «نیت خیرخواهانه» داشته است.
او از کسانی که این راهبرد را در جناح رقیب قبول دارند نام نمی‌برد اما در مقابل اصرار مصاحبه کننده معتقد است که گذشته «آقای ناطق نشان می‌دهد که یکی از افرادی باشد» که می‌تواند در این ائتلاف حضور داشته باشد.
گزیده‌‌ای از بخش‌های دیگر این مصاحبه را در ذیل می‌خوانید:
* موضع‌گیری‌های من معمولا محرمانه و خصوصی بوده است، با هدف اصلاح و حل مشکل! من بر این عقیده‌ام که به جای «من»، «ما» را در نظر بگیریم؛ من همیشه سعی کرده‌ام مواضع خودم را رسانه‌ای نکنم؛ یعنی در این راستا عارف 93 با عارف 63 هیچ فرقی ندارد.
* مردم از تندروی و دعواهای رسانه‌ای که هیچ چیزی از درونش در نمی‌آید خسته شده‌اند مشکل و اختلاف نظر داریم اما باید بنشینیم با هم آنها را حل کنیم و حتی‌الامکان به سطح جامعه نکشانیم.
* در طول سه دهه گذشته، همیشه یک خطوط قرمزی داشته‌ام و به اصولی وفادار بودم و تا آنجایی که به این خطوط قرمز و اصولم آسیب وارد نشده کوتاه آمده‌ام.
* قرار نیست اصلاح‌طلب خطرناک باشد. اصلاح‌طلب واقعی منافع ملی را در نظر می‌گیرد. این بی‌خطر بودن یعنی عدم ایجاد هزینه برای مردم و کشور. بنابراین معتقدم نباید هزینه مردم را بالا ببریم و دلشان را خالی کنیم. مردم خسته می‌شوند از دعواهای بیهوده ما نمی‌خواهیم برای رقیب خود در داخل نظام خطری ایجاد کنیم. خطر ما باید متوجه دشمن باشد باید متوجه کسانی باشد که می‌خواهند تیشه به ریشه انقلاب بزنند.
* آفت فعالیت و حرکت سیاسی انحصارطلبی است. در داخل یک حزب انحصارطلبی این است که از قبل مشخص باشد در کنگره چه کسی دبیرکل می‌شود و چه کسانی در دفتر سیاسی حضور پیدا خواهند کرد؛ یعنی فعالیت‌های حزبی که نمودش فعالیت‌های جمعی است همه در یک نفر یا یک گروه محدود جمع شود. انحصار در داخل جبهه هم این است که یک تشکل و حزب بخواهد حرف‌های خود را به کرسی بنشاند.
* خوشبختانه اصلاح‌طلبان با رقبای خود روی اصول اختلافی ندارند؛ یعنی همه ما چه اصلاح‌طلب چه اصولگرا ارزش‌ها و قانون اساسی را قبول داریم. اما مهمترین مسئله امروز، توجه به ارزش‌ها و منافع ملی در همه تصمیمات و امور است.
* مهمترین مسئله‌ای که باید محور همکاری‌مان قرار گیرد منافع ملی است اگر این را مبنا قرار دهیم شاید بتوان راحت با رقیب تعامل و همکاری و همفکری کنیم.
* در مورد ضرورت تشکیل حزب بنده هیچ تردیدی ندارم، اما یک سؤال همیشه برای من مطرح بوده است آیا تشکیل حزب قبل از انتخابات 94 به انسجام اصلاح‌طلبان کمک می‌کند یا خیر؟ من در مورد این سؤال به نتیجه نرسیدم، بنابراین تشکیل حزب را مسکوت گذاشتیم تا بعد از انتخابات 94 در مورد آن تصمیم‌گیری کنیم.
* باید بپذیریم رئیس‌جمهور کشور حق دارد در همه امور اظهارنظر کند و پیشنهاد دهد منتهی با ساز و کارهای قانونی برخی اوقات بعضی افراد اجازه نمی‌دهند حتی بالاترین مقام اجرایی کشور دیدگاه و نظرش را مطرح کند ایشان مطمئنا به سازوکارهایی که در قانون اساسی دیده شده اشراف کامل دارد انقلاب و نظام ما بر اساس رفراندوم و نظر مردم به وجود آمده و پشتوانه و صاحب انقلاب، نظام و حکومت ما مردم هستند قطعا توجه به نظر مردم در ایجاد آرامش بیشتر در دولت و ارائه جدی‌‌تر کار می‌تواند موثر باشد.
