-
سه شنبه, ۱۴ بهمن ۱۳۹۳، ۰۲:۰۴ ب.ظ
-
۸۸
تکذیب، پاسخ ایران به ادعای آمریکا بود؛ ادعایی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مطرح کرد و معاون وزارت خارجه ایران آن را تذکیب کرد؛ ادعای مذاکراه با ایران درباره برنامه موشکی‌اش در جریان گفت‌و‌گوهای هسته‌ای.
تنها ساعاتی پس از طرح ادعای جن ساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مبنی بر مذاکره با جمهوری اسلامی ایران درباره برنامه موشکی‌اش در جریان گفت‌و‌گوهای هسته‌ای، عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه ایران آن را تکذیب کرد و بار دیگر تاکید کرد که برنامه دفاعی موشکی ایران قابل مذاکره نیست.
جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا عصر روز دوشنبه به پرتاب ماهواره فجر به فضا در نشست خبری هفتگی خود، واکنش نشان داد.
ماهواره فجر صبح دیروز توسط ماهواره بر فجر به فضا پرتاب شد و با موفقیت بر مدار زمین قرار گرفت. ماهواره فجر پس ماهواره‌های «امید»، «رصد» و «نوید» چهارمین ماهواره ایرانی در مدار زمین محسوب می‌شود که توسط متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و شرکت صنایع الکترونیک ایران ساخته شده است و مرکز هدایت و کنترل عملیات فضایی کشور به کمک شبکه ایستگاه‌های زمینی بومی عهده دار پشتیبانی و نظارت بر عملیات بهره برداری ماهواره فجر است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به پرتاب این ماهواره مدعی شد: ما این گزارشات را دریافت کرده‌ایم و همانطور که پیش از این گفته‌ایم برنامه موشکی ایران هنوز یک تهدید علیه منطقه محسوب می‌شود و این مسأله‌ای است که ما آن را به دقت دنبال می‌کنیم.
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، جن ساکی افزود: نگرانی‌های قدیمی ما نسبت به تلاش‌های ایران برای گسترش برنامه موشکی‌اش با جامعه بین‌المللی در میان گذاشته شده است که منجر به تصویب قطعنامه‌هایی در شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور به دلیل فعالیت‌های حساس هسته‌ای‌اش شد.
او مدعی شد: برنامه موشک‌های بالستیک ایران جزئی از مذاکرات هسته‌ای میان این کشور و گروه ۱+۵ است.
ساعاتی پس از این سخنان عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در واکنش به اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا درخصوص پرتاب ماهواره فجر به فضا گفت: ارسال ماهواره فجر به فضا و قرار دادن آن در مدار زمین، که به پشتوانه فناوری و دانش علمی پیشرفته فرزندان این مرز و بوم صورت گرفته است، در راستای رویکرد دراز مدت جمهوری اسلامی ایران برای حضور در فضا و تقویت زیر ساخت‌های ارتباطاتی و اطلاعاتی کشور صورت گرفته است.
او با اشاره به ماهیت کاملاً علمی و اقتصادی این پرتاب گفت: ماهواره بر سفیر که این ماهواره را در مدار زمین قرار داده است نیز به دست توانای متخصصین سازمان هوافضای وزارت دفاع به منظور حضور در فضا با اهداف کاملاً صلح آمیز طراحی و ساخته شده است.
عراقچی افزود: برنامه موشکی کشورمان ماهیت کاملاً دفاعی دارد و جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان مسائل دفاعی کشور را قابل مذاکره نمی‌داند و در مورد آن حاضر به گفتگو با هیچ طرف خارجی نیست.
وی ادامه داد: بدین لحاظ هیچگاه در چارچوب گفتگوهای هسته‌ای کشورمان با ۱+۵ چه در گذشته و چه در حال حاضر اجازه طرح و مذاکره درخصوص توان دفاعی و موشکی کشور داده نشده و در آینده نیز داده نخواهد شد.
پاسخ عراقچی به ادعای ساکی پاسخ تازه‌ای محسوب نمی‌شود. پیش از این جمهوری اسلامی ایران بار‌ها اعلام کرده بود که حاضر نیست درجریان مذاکرات هسته‌ای درباره برنامه دفاعیی ایران گفت‌و‌گو کند.
با این حال به نظر می‌رسد که پس از توافق مقدماتی ایران و گروه ۱+۵، موسوم به برنامه اقدام مشترک در ژنو۳، سطح توقع غرب نسبت به پاسخگویی ایران به نگرانی‌های آن‌ها افزایش یافته است.
بر همین اساس از دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ به منظور دستیابی به توافق جامع در وین، برخی مقامات آمریکایی مدعی شدند که در جریان این مذاکرات درباره نگرانی‌ها پیرامون برنامه موشکی ایران هم گفتگو خواهد شد.
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، بهمن ماه گذشته هم تاکید کرده بود که مسائل دفاعی ایران قابل مذاکره نیستند و قصدی هم وجود ندارد که در مذاکرات هسته‌ای مورد بحث قرار گیرد.
مقام‌های آمریکایی مدعی‌اند چون، یکی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که در سال ۲۰۱۰ به تصویب رسید، ایران را از دنبال کردن هر نوع برنامه موشک‌های بالستیک منع کرده بنابراین ضروری است در توافق جامع که قرار است تمام تحریم‌ها و قطعنامه‌ها علیه ایران لغو شود نسبت به این درخواست قطعنامه پاسخی دهد.
با این حال هیات مذاکره کننده هسته‌ای ایران با تاکید بر اینکه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد چون به بهانه برنامه هسته‌ای ایران اعمال شده است وقتی نگرانی‌ها از بابت این برنامه رفع شود اساسا این قطعنامه‌ها عملا فاقد موضوعیت می‌شود و ضرورتی ندارد که ایران بخواهد نسبت به آن پاسخی دهد.
همانطور که ایرانی‌ها روی این موضع پافشاری می‌کنند، آمریکایی‌ها بر این موضع خود اصرار دارند که ایران باید در رفع نگرانی‌ها خود نسبت به برنامه موشکی‌اش اقدام کند که همین امر به نظر می‌رسد که به یکی از موانع اصلی دستیابی به توافق جامع و نهایی تبدیل شده است.
در همین رابطه پس از پایان مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در «وین۹» و توافق دو طرف روی تمدید مذاکرات تا ۷ ماه دیگر به جای توافق جامع و نهایی، گمانه زنی‌های متفاوتی درباره عوامل عدم حصول توافق در این مذاکرات مطرح شد.
بسیاری از گمانه زنی‌ها حول محور سه اختلاف اصلی دو طرف یعنی ظرفیت غنی سازی ایران و تعداد سانتریفیوژهای فعال پس از توافق جامع و تعیین سرنوشت تحریم‌های اعمال شده علیه ایران و مدت زمان اجرای توافق جامع بود.
با این حال پس از مذاکرات وین، ابتدا برخی رسانه‌های عربی و بعد طرح نقل قولی از محمد جواد ظریف، حکایت از آن داشت که اختلاف دیگری که گمان می‌شد دو طرف برای عدم طرح آن به توافق رسیده‌اند، مانع از دستیابی به توافق جامع و نهایی شد و آن «برنامه موشکی ایران» است.
ابتدا وبگاه خبری-تحلیلی «الوقت» بود که پنجشنبه گذشته به نقل از منابع خود مدعی شد که درخواست جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مذاکرات «مسقط» و «وین» درباره طرح موضوع توان موشکی ایران، باعث شد که مذاکرات اخیر وین به نتیجه نرسد.
«الوقت» نوشت: منابع مطلع از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ گفتند که برنامه کاری جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مذاکرات مسقط محدود به مطرح کردن مسئله موشکی ایران بود، و حتی نپذیرفت که به موضوع هسته‌ای و مسئله رفع تحریم‌ها بپردازد.
این منابع همچنین گفتند که کری از محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران خواست که این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد اما ظریف با رد این موضوع و اشاره به توافق ژنو، تاکید کرد که مذاکرات محدود به موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌های غربی از ایران است.
روزنامه «الرأی» کویت مدعی شد که آمریکا از جمهوری اسلامی ایران خواسته است که اجازه بدهد از کارخانه‌های نظامی این کشور بازدید کند.
این روزنامه کویتی به نقل از این منابع که به هویت آنان اشاره نکرد، نوشت که «آمریکا و شرکای اروپایی آن، از جمهوری اسلامی ایران خواسته‌اند که اجازه بدهد - نه فقط هسته‌ای- بلکه از کارخانه‌های تسلیحات نظامی نیز بازدید کنند».
پس از آنکه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، شنبه ۷ آبان ماه سال جاری با حضور در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی، گزارشی از مذاکرات اخیر وین برای حل مناقشه هسته‌ای را به نمایندگان ارائه کرد، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس، به نقل از ظریف خبر داد که طرفین بر سر ۶ موضوع اختلاف نظر داشتند که مهم‌ترین آن‌ها را فاصله بین لغو تحریم‌ها و افزایش تعداد سانتریفیوژ‌ها بوده است.
جعفرزاده همچنین از ظریف نقل کرد که «ایران هیچگاه اجازه نداد طرف مذاکره‌کننده موارد خارج از دستور از جمله حقوق بشر و برنامه موشکی را مطرح کند».
آمریکایی‌ها درحالی خواستار گنجاده شدن موضوع برنامه دفاعی ایران در مذاکرات هسته‌ای هستند که پیش از این، گرگ تیلمن، تحلیلگر پیشین کمیته اطلاعات سنا و وزارت امور خارجه آمریکا و از پژوهشگران موسسه تحقیقاتی کنترل تسلیحات در واشنگتن در پاسخ به تاکید آمریکا بر گنجاندن موضوع توان موشکی ایران در مذاکرات طی یادداشتی اعلام کرده بود که آمریکا باید «بحث موشکی را از مذاکرات هسته‌ای خط بزنید.»
او در این یادداشت تاکید کرده بود: «قطعنامه ۲۰۱۰ با افزایش فهرست تحریم‌های قبلی، نگرانی‌های خاص آن زمان در مورد ناکامی ایران در پایبندی کامل به تعهدات پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بود. زمانیکه ایران در حال افزایش توانمندی خود برای تولید مواد هسته‌ای بود و در عین حال از مذاکرات جدی امتناع می‌کرد، منطقی بود که آمریکا (و دیگر کشور‌ها) به دنبال اعمال محدودیت بر توانمدی هسته‌ای موشک‌های ایران باشند. با این حال پیگیری گنجاندن ممنوعیت موشکی در یک توافق هسته‌ای، چشم بستن به روی تحولات چشمگیری است که طی سه سال اخیر رخ داده است. ممنوعیت فعالیت‌های موشکی هرگز قرار نبوده که دائمی باشد؛ این ممنوعیت ابرازی برای دستیابی به یک هدف بود- دستیابی به آشکاری رعایت و شفافیت مسائل. تبدیل کردن این مسئله به پیش شرط دستیابی به یک توافق نهایی هسته‌ای به مذاکرات ضربه خواهد زد.»
بر این اساس به نظر می‌رسد که در صورت اصرار آمریکایی‌ها به گنجاندن برنامه دفاعی موشکی ایران در مذاکرات هسته‌ای نمی‌توان امید چندانی به نتیجه بخش بودن مذاکرات داشت مگر آنکه آن‌ها به توصیه مقامات پیشین خود عمل کنند در مذاکرات هسته‌ای صرفا در موضوع هسته‌ای با ایران گفت‌و‌گو کنند.
