نگاهی به تمایلات بلندپروازانه سران دوحه

قطر به عنوان یکی از حامیان پر و پا قرص سرنگونی دولت سوریه مدتی است که راهبرد جدیدی را در سیاست خارجی خود مد نظر قرار داده است و تلاش دارد در مسائل منطقه ای و بین المللی سیاست "دست بالا" را نسبت به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس ایفا کند. 


در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس ، شاید به جرات بتوان گفت که بعد از امارات عربی متحده که یک سیستم سرمایه داری مدرن را به مرحله اجرا گذارد ، قطر قرار دارد که به سرعت در حال حرکت به سمت سرمایه داری نوین و تعریف جدید از نقش خود در تحولات منطقه ای است. 

قطری ها بیشتر به دنبال کسب متحدانی هستند که بتوانند از طریق آنها به رشد سیاسی و اقتصادی برسند. در آمد های هنگفت نفتی،  سران این کشور را به صرافت انداخته که در کنار ثروت ، به دنبال وجهه منطقه ای و بین المللی باشند. 

تبعید اخوان المسلمین 

چندی قبل شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر تاکید کرد که به رهبران اخوان المسلمینی که در خاک کشورش باقی مانده اند، اجازه نخواهد داد هیچ گونه فعالیت سیاسی علیه هیچ یک از کشورهای عربی انجام دهند. 
مصر همواره قطر را متهم می کرد که با حمایت از اخوان المسلمین تلاش دارد علیه حکومت مصر توطئه کند این در حالی است که قاهره جنبش اخوان المسلمین را سازمانی تروریستی اعلام کرده است. 

حدود 3 ماه قبل، قطر  از 7 تن از رهبران اخوان خواست که خاک این کشور را ترک کنند، این  اقدام،  بر اساس توافق دوحه با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انجام شد و در نهایت اخوانی ها  خاک قطر را به مقصد ترکیه ترک کردند و در استانبول مستقر شدند و حتی یوسف القرضاوی، رهبر اتحادیه جهانی علمای مسلمین و پدر معنی اخوان دیگر حق  ایراد خطبه در مسجد عمر بن الخطاب در دوحه را نداشت .این اقدام قطر، پاسخ مساعد به دغدغه های کشورهای های عرب بود که فعالیت اخوان المسلمین را برای امنیت ملی خود مضر و خطرناک می دانستند. کشورهای عرب بارها سفیر قطر را احضار کرده بودند تا به این کشور در باره پر و بال دادن به اخوانی ها در خاک قطر تذکر دهند. 

وقتی حماس قربانی می شود

از دیگر قربانیان رابطه مصر و قطر، حماس بود. چند ماه قبل، سران قطر به رهبران جنبش فلسطینی حماس ابلاغ کرده اند که حمایت خود را به طور موقت از آنها متوقف خواهند کرد که این سیاست در پی فشارهای بی امان به قطر و جنبش حماس برای تغییر سیاست هایش اتخاذ شده است. دولت مصر مدعی است که سیاستی که حماس در پیش گرفته مغایر با منافع قاهره است و حماس باید این سیاست را در قبال قاهره تغییر دهد. 

این موضوع تا حدی روابط ایران و حماس را نیز دستخوش تغییر قرار داد بطوریکه سران حماس به خاطر پیوستگی با اخوان المسلمین و مخالفت با سوریه مدتی روابط خود با تهران را کاهش دادند  و با برچیده شدن دفاترشان در قطر اکنون در حال بازسازی و ترمیم روابط خود با ایران هستند. 

اسپانسری تروریستها

یکی دیگر از مواردی که قطری ها را به سمت ایده های بلندپروازانه منطقه ای سوق داد نزدیکی با متحدان منطقه ای همچون ترکیه و عربستان برای سرنگونی بشار اسد بود. قطری ها کمک های مالی فراوانی به معارضان سوری از جمله ارتش آزاد داشتند و این اقدام آنها هماهنگ با عربستان و ترکیه انجام می گرفت. همچنین گفته می شود مثلث مخالفان نظام اسد متشکل از ترکیه، عربستان و قطر است که جبهه ای واحد را در مقابل ایران، سوریه و حزب الله شکل داده اند که  البته تا کنون ناکام مانده اند. قطر به عنوان اسپانسر مالی گروه های پیکارجوی مسلح که در برابر اسد قد علم کرده اند نقش مهمی در تشدید درگیری ها در سوریه داشت و حتی برخی اخبار از تامین بودجه حقوق و دستمزد مزدوران جنگی جبهه سوریه از سوی این کشور حکایت دارد. 

به نظر می رسد بر آیند شرایط منطقه و تحرکات چند سال اخیر دوحه برای رسمیت بخشیدن به نقش منطقه ای خود حکایت از آن دارد که سران قطر به دنبال آن هستند که اهمیت محوری را در مسائل منطقه ایفا کنند. آنها برای رسیدن به این مقصود به دنبال بهره گرفتن از ابزار دیپلماسی هستند تا با کاربرد آن بتوانند خود را در کانون توجه قرار دهند.