-
سه شنبه, ۲۳ دی ۱۳۹۳، ۰۹:۰۹ ب.ظ
-
۷۳
کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از تخصصی‌ترین و مهم‌ترین کمیسیون‌های مجلس است. علت این اهمیت به نقش بودجه سالانه کشور در سرنوشت یک ساله کشور در تمامی عرصه‌های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و اجتماعی بازمی‌گردد. چون نقش بودجه سالانه و تطبیق آن با برنامه‌های پنج ساله، ارزش فوق العاده‌ای دارد، جایگاه کمیسیون برنامه و بودجه نیز بسیار بالاست.
این کمیسیون که شامل نمایندگان اقتصادی مجلس با گرایش تدوین بودجه و برنامه است، وظیفه دارد تا بودجه سالانه پیشنهادی دولت‌ها را با نگاه کاملاً تخصصی و به دور از گرایش‌های حوزه‌ای و منطقه‌ای بررسی و تصویب کرده و به پارلمان ارائه دهد.
کمیسیون تلفیق متشکل از تمامی نمایندگان عضو کمیسیون برنامه بودجه (۲۹) و دو نفر از هر کمیسیون مجلس (۲۸) نفر بود. این روند تا سال جاری ادامه داشت. در خرداد امسال، با تصویب مجلس ترکیب کمیسیون تلفیق کاملاً تغییر کرد و تعداد اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از کل اعضا (۲۹) به ۹ نفر تقلیل یافت و از هر کمیسیون به جای دو نفر، سه نفر به کمیسیون راه یافت.
در همین رابطه، غلامرضا تاجگردون، نماینده مردم گچساران و رئیس کمیسیون تلفیق در گفت‌و‌گو با تابناک به علت این تغییرات در کمیسیون تلفیق و همچنین ویژگی‌های بودجه سال ۹۴ پرداخته است.
اهمیت کمیسیون تلفیق در مجلس چیست؟
همیشه بعد از اینکه بودجه تصویب می‌شود، نمایندگان احساس می‌کنند به خواسته‌های خود نرسیده‌اند. برای همین سراغ کسی می آیند که در دسترس باشد تا بخش‌هایی از بودجه را اصلاح کنند؛ در دسترس‌ترین نمونه هم کمیسیون تلفیق است.
چرا در این دوره ترکیب این کمیسیون تغییر کرده است؟
در این دوره، تعداد اعضای کمسیون برنامه و بودجه به ۲۹ نفر رسیده بود. این ۲۹ نفر در گذشته رأی غالب بودند. این یک اشکال بود. این موضوع‌ها باعث شد که نمایندگان یک طرح دو فوریتی دادند که ترکیب کمیسیون تلفیق عوض شود. بنا بر این طرح از کمیسیون بودجه ۹ نفر و از کمیسیون‌های دیگر نیز سه نفر اضافه شدند. البته ما تلاش فراوانی کردیم این طرح رأی نیاورد و بگوییم که این به ضرر منافع کشور است. حتی دو فوریتی جدیدی نیز ارائه کردیم اما رأی نیاورد؛ بنابراین، باید کمیسیون تلفیق شکل می‌گرفت و از ۲۸ نفر در کمیسون برنامه و بودجه، ۹ نفر انتخاب می‌شدند. البته سال گذشته در کمیسیون بودجه، توافق اخلاقی انجام شده بود که کسانی که عضو هیأت رئیسه کمیسیون برنامه و بودجه انتخاب می‌شوند، در کمیسیون تلفیق البته به جز رئیس حضور پیدا نکنند. در این میان، من رئیس کمیسیون بودجه شدم و آقای نادران و احمدی نواب رئیس شدند. بعد از انتخاب من پیشنهاد دادم که از همین الان افراد برای کمیسیون‌های تلفیق و برنامه، بودجه انتخاب شوند که دوستان قبول نکردند و گفتند قرار نیست همه در کمیسیون‌ها باشند. هر کس در رأی گیری، رأی آورد در کمیسیون حضور داشته باشد. این فضا باعث شد که رأی گیری شده و ۹ نفر انتخاب شوند. بر طبق رویهٔ قبل باید رئیس کمیسیون بدون رأی گیری به تلفیق می‌رفت اما دوستان گفتند که رئیس هم در رأی گیری شرکت کند.
آقای نادران، احمدی و کاتب به دلیل اینکه در کمیسیون بودجه جزو نواب بودند، نمی‌توانستند در رأی گیری شرکت کنند. حتی ما از آن‌ها هم درخواست کردیم بیایند، که گفتند ما تعهد اخلاقی داده‌ایم و در رأی گیری کاندید نمی‌شویم. نزدیک به ۲۰ نفر کاندید شدند که به کمیسیون تلفیق بروند که در نهایت در رأی گیری ۹ نفر انتخاب شدند.
چرا عده‌ای که از سر‌شناسان مجلس بودند، رأی نیاوردند؟
بالاخره در مجلس رأی گیری شد و این ۹ نفر انتخاب شدند.
عده‌ای مطرح می‌کنند این انتخاب‌ها به نوعی سیاسی بوده است. شما این تعبیر را قبول دارید؟
در جریان انتخابات در کمیسیون‌های مجلس از این اتفاق‌ها زیاد رخ می‌دهد. حتی خیلی از افراد از جمله بعضی از رؤسای کمیسیون‌ها رأی نیاوردند. اینکه چند نفر رأی نیاوردند، به این معنا نیست که همه چیز پشت پرده دارد!
عده‌ای معتقدند که کسانی مخالف بودجه دولت بودند در کمیسیون رأی نیاوردند؟
اتفاقاً بعضی از کسانی که رأی نیاوردند چوب حمایت از دولت را خورده‌اند. یکی از منتقد‌ترین افراد به دولت آقای امیرآبادی بوده است، چرا وی رأی آورده است! خود من که به عنوان رئیس کمیسیون تلفیق رأی آوردم، بسیاری از اصولگرا‌ها از جمله آقای حداد عادل و زاکانی به بنده رأی دادند. اینکه گفته شود این کمیسیون ضد دولت یا دولتی است حرف غلطی است، زیرا خیلی از افرادی که ضد دولت هستند، رأی آوردند و کسانی که طرفدار دولت هستند، در این کمیسیون رأی نیاورده‌اند. در بحث‌های بودجه من منتقدین فرد نسبت به دولت البته همه دولت‌ها از جمله این دولت بوده‌ام.
نباید به این موضوع سیاسی نگاه کرد. به خاطر یک دستمال قیصری، نباید بازار را به آتش کشید. همین چند روز پیش ما با همه دوستان جلسه در رابطه با بودجه داشتیم و جلسات در مجلس ادامه دارد. حتی نمایندگان خارج از کمیسیون تلفیق می‌توانند در جلسات تلفیق شرکت کنند اما حق رأی ندارند.
پس دست پشت پرده‌ای وجود نداشته است؟
نه دست پشت پرده ای نبود، بلکه یک اتفاق بود که خود ما مقصر بودیم، شاید بهتر می‌توانستیم عمل کنیم. بعضی‌ها دوست دارند که بگویند پشت همه چیز یک پشت پرده‌ای وجود دارد که اشتباه است.
اگر اجازه دهید به بودجه امسال بپردازیم. به نظر شما بودجه امسال کسری خواهد داشت؟
امسال بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان درآمدهای دولت محقق نمی‌شود که عدد قابل توجهی از آن به خاطر کاهش قیمت نفت است.
در بودجه سال ۹۴ قیمت نفت ۷۲ دلار پیش بینی شده است. آیا این عدد خیلی زیاد نیست؟
دولت وقتی بخش نامه بودجه را صادر کرد قیمت نفت ۱۰۴ دلار بود. هنگامی که بودجه را بست و به مجلس تقدیم کرد قیمت ۷۳ دلار بود. الان که مجلس می‌خواهد بررسی کند ۵۰ دلار است.
مجلس دو راه دارد؛
۱ـ این عدد دولت را بپذیریم و در اواسط سال، دولت با تخصیص عمل کند؛ یعنی اگر به ارگانی ۱۰۰ میلیاردی اختصاص پیدا کرده بود در اواسط سال ۵۰ میلیارد تخصیص دهد.
۲ـ اینکه مجلس قیمت نفت را پایین بیاورد؛ یعنی ۷۲ دلار را به ۵۰ دلار تقلیل دهد. اگر مجلس بخواهد این کار را بکند باید حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان از هزینه‌های دولت را کاهش دهد. در مجلس زدن هزینه ساده نیست، زیرا همیشه در ادوار مختلف مجلس برعکس عمل می‌کند و ارقام بودجه را بالا می‌برد. نهایت عددی که مجلس می‌تواند ارقام بودجه را کم کند ۵ هزار میلیارد است.
البته دولت نیز تحلیل‌های متفاوت دارد. از جمله اینکه قیمت نفت به همین ۷۰ دلار خواهد رسید. البته اگر بتوانیم در بودجه تعادل ایجاد کنیم، فشار هزینه‌ای دولت را کمتر می‌کنیم. فشار هزینه‌ای باعث خلاف دولت می‌شود. البته دولت در بودجه سال آینده وابستگی به نفت را به یک سوم تقلیل داده که این امر جای خوشحالی دارد.
به نظر شما شیوه بودجه نویسی احمدی‌نژاد با روحانی چه تفاوتی دارد؟
بودجه احمدی‌نژاد به رغم ادعا‌هایش هیچ گاه شصت صفحه‌ای نشد. البته مجلس هم بودجه شصت صفحه‌ای را نپذیرفت. بودجه هنگامی که کوچک می‌شود با عدم شفافیت روبه رو می‌شود. آقای احمدی‌نژاد همه ردیف بودجه‌ها را حذف کرده و دیوان محاسبات با یک سردرگمی روبه رو شده بود و کسی نمی‌توانست رسیدگی کند، زیرا عدم شفافیت بسیار فسادخیز است. البته من خوشحالم که این اتفاق نیفتاد. من به عنوان یک کار‌شناس که بیش از بیست سال کار بودجه‌ای کرده‌ام، اذعان دارم که هم مجلس و هم دولت در بودجه‌های سنواتی دولت‌ها اشتباهات استراتژیک داشته‌اند. احکام بودجه‌ای که تصویب می‌شد، خیلی گرد نویسی می‌شد و اختیاراتی داده می‌شد که مجلس هم نمی‌توانست کنترل کند. از جمله سیاست‌هایی مثل تها‌تر که ریشه بسیاری از فساد‌ها شد. ایرادات اینچنینی در اعداد بزرگ و بودجه غیر شفاف، خود به خود حساب‌های ما را به هم می‌زد و باعث تورم و اختلاس می‌شد.
بودجه ۹۳ که این دولت و این مجلس تصویب کرد، یکی از بهترین بودجه‌ها بود. یک حسن بسیار خوبی داشت که سیاست‌های پولی و مالی خیلی با هم هماهنگ است. دولت یازدهم دنبال این نبود که اعداد را در بودجه پنهان کند. مجلس روی بودجه سال ۹۲ آقای احمدی‌نژاد به واسطه شفاف شدن، رقم‌های بودجه را غیر واقعی کرد که در نهایت دولت جدید مجبور شد متمم ارائه کند. بودجه ۹۳ بودجه نسبتاً خوبی بود. یکی از دلایلی که دولت توانست نقدینگی را کنترل کند، هماهنگی میان سیاست‌های پولی و مالی بود.
در دولت احمدی‌نژاد مقصر اصلی مجلس بود. مجلس باید همه این‌ها را کنترل می‌کرد و این اختیارات را به دولت نمی‌داد. مثلا به دولت گذشته اختیار دادیم که تها‌تر کند. به فلان فرد می‌گویم اجازه ورود فولاد می‌دهیم اما پول ندهد و به جای آن جاده بکشد. این اقدامات باعث فساد‌های سنگینی می‌شود. همه دوست دارند به آن‌ها اختیار بدیهم. همین آقای روحانی خیلی می‌خواهد به وی اختیار بدهیم، ولی مجلس نباید به وی بدهد.
چطور این اتفاق افتاد؟
به طور مثال ما دولت را موظف کردیم که دولت حق ندارد، هیچ گونه ارزی برداشت کند بلکه باید در بورس ارز را بفروشد. بانک مرکزی در واقع حق نداشت که پول را خارج از این بازار بفروشد. البته یکجا در همین موضوع ۴/۱ میلیارد دلار این کار را کرد.
در این روز‌ها بحث تحلف ۴/۱ میلیاردی مطرح می‌شود؛ اصل این موضوع از چه قرار بود؟
این یک قائله بود که به وجود آمد. همه دولت‌ها این کار را کرده‌اند. دولت‌ها پول‌های بین راهی را قرض می‌گرفتند اما سال آینده تسویه می‌کردند. این بار در این دولت آقای سیف برداشت این پول را سند می‌زند و از صندوق قرض می‌گیرد که خلاف بود و بعداً اصلاح شد.
متن کامل را اینجا بخوانید.
