در پی "توافق سیاسی"

هیات مذاکره کننده هسته‌ای ایران به سرپرستی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران، فردا صبح تهران را به مقصد ژنو سوئیس ترک خواهند کرد. 

در این سفر ظریف را عباس عراقچی، مجید تخت روانچی، حمید وحیدی‌نژاد، داود محمدنیا، محمد امیری، حسین زمانی‌نیا و یک کار‌شناس حقوقی همراهی می‌کنند. 

این دور از مذاکرات دومین دوره گفت‌وگو‌ها در دوره‌ تمدید ۷ ماهه مذاکرات است که بر خلاف دور قبلی، با گفت‌و‌گوهای مقدماتی وزرای خارجه ایران و آمریکا آغاز می‌شود که این خود نشان دهنده ورود مذاکرات به مرحله حساسی است که به تصمیم گیری سیاسی در سطوح بالا نیاز پیدا شده است. 

در این دور از مذاکرات دو طرف تمرکز خود را معطوف به دستیابی به توافق سیاسی خواهند کرد. 

پس از آنکه ایران و گروه ۱+۵ در سوم آذرماه که به عنوان آخرین ضرب الاجل دستیابی به توافق جامع و نهایی تعیین شده بود نتوانستند به این توافق برسند با تمدید مذاکرات به مدت ۷ ماه تصمیم گرفتند چارچوب جدیدی از گفت‌و‌گو‌ها را به منظور دستیابی به توافق جامع و نهایی در دستور کار قرار دهند. 

چارچوب جدید گفت‌و‌گو در شکل و محتوا دستخوش تغییر شد. تغییر شکلی عبارت بود از حذف واسطه از مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا. در گذشته هر مذاکره‌ای میان ایران و آمریکا با حضور واسطه‌ای شامل کا‌ترین اشتون یا هگا اشمید معاون او برگزار می‌شد. 

تغییر محتوایی هم این بود که دو طرف تصمیم گرفتند که در دوره جدید مذاکرات ابتدا باید‌ها و نبایدهای اساسی سیاسی خود را برای دستیابی به توافق، واضح‌تر از هر زمان دیگری اعلام کنند تا پس از حصول توافق سیاسی، گفتگو‌ها درباره توافق جامع و نهایی که شامل توافق فنی می‌شود را آغاز کنند. 

بر این اساس دو طرف تصمیم گرفته‌اند که حداکثر تا اسفند ماه به توافق سیاسی دست پیدا کنند. هر چند پس از تمدید ۷ ماهه مذاکرات، هم ایران و هم آمریکا تاکید داشتند که نمی‌خواهند از تمام دوران تمدید استفاده کنند. 

بر این اساس بعید نیست که سفر محمد جواد ظریف و جان کری به ژنو در راستای تسریع در رسیدن به توافق سیاسی انجام گرفته باشد. موضوعی که اتفاقا دو طرف هم بر آن تاکیده کرده‌اند. 

در همین حال محمد جواد ظریف، دو روز پیش در کنفرانس خبری مشترک با همتای قبرسی خود درباره اهداف مذاکرات خود با جان کری گفته بود که «هدف از این مذاکرات این است که ببینیم می‌شود مذاکرات را تسریع کنیم و به جلو حرکت دهیم.» 

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا هم روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در هند، گفته بود: «هدف از دیدار آتی‌اش با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران فراهم کردن زمینه مذاکرات در خصوص برنامه هسته‌ای تهران و ایجاد پیشرفت‌های بیشتر در این مذاکرات است.» او تاکید کرد که ایران و آمریکا به دنبال پیشرفت در دور جدید مذاکرات هسته‌ای هستند. 

بنابراین دو طرف تلاش دارند که به هر شکل ممکن مذاکرات را به پیش ببرند و به نوعی حداقل رسیدن به توافق سیاسی را تسریع بخشند. 

توافقی که به نظر می‌رسد دو طرف در رسیدن به آن بسیار خوشبین هستند؛ به خصوص آمریکایی‌ها. که طی روز‌های اخیر چند تن از مقامات آمریکایی نسبت به حصول توافق با ایران ابراز خوشبینی کردند. 

در همین حال «سامانتا پاور» نماینده آمریکا در سازمان ملل، بیان اینکه «شانس قابل اعتنایی» برای رسیدن به توافق هسته‌ای جامع با ایران وجود دارد، وی گفت: واشنگتن نیز خواستار حصول این توافق است. 

این خواسته را بار دیگر باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا در گفت‌و‌گوی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی مورد تاکید قرار داد و گفت: آمریکا خواستار دست یافتن به توافق جامع با ایران است تا جامعه بین المللی را از ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه هسته‌ای این کشور مطمئن سازد. 

به نظر می‌رسد فضا سرشار از خوشبینی برای رسیدن به توافق هسته‌ای است، پاپ فرانسیس رهبر مذهبی کاتولیک‌ها جهان هم ابراز امیدواری کرد تا مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ هرچه سریع‌تر به توافق نهایی برسد.