دلهره آمریکا از مرگ سلطان قابوس: ممکن است خاورمیانه به هم بریزد

سلطان قابوس پادشاه 74 ساله عمان در اتفاقی نادر و بی سابقه از 5 ماه پیش تاکنون برای درمان به آلمان رفته است. طولانی شدن دوره درمان سلطان قابوس گمانه زنی های غیررسمی زیادی را درباره نزدیک بودن درگذشت او مطرح کرده است.

"قابوس بن سعید آلبوسعیدی" که 44 سال پیش قدرت را در عمان به دست گرفت و خود را سلطان قابوس و کشورش را سلطان‌نشین نامید امروز در بستر بیماری شدیدی است. بیماری که باعث شد او برای نخستین بار از حضور در مراسم ها و جشن های روز ملی عمان بازماند و به اجبار از محل بستری اش در آلمان برای مردم کشورش پیام تلویزیونی ارائه کرد.

مجله "کومنتری" در مقاله ای به قلم "مایکل روبین" معتقد است درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان می تواند دو تاثیر منفی و تهدید برای منافع ملی آمریکا به دنبال داشته باشد.

تهدید اول: پس از درگذشت سلطان قابوس، جانشین وی از طریق رایزنی و مشورت میان بزرگان عمان انتخاب می شود. ایران می تواند در این روند دخالت کند و گزینه حامی خود را به کرسی پادشاهی نزدیک کند. در این صورت دو سمت تنگه هرمز در کنترل ایران قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، موضوع جانشینی سلطان قابوس می تواند به رویارویی جدیدی میان ایران و عربستان سعودی تبدیل شود.

تهدید دوم : سلطان قابوس در مدت حکمرانی اش توانست به پلی میان قدرت های منطقه ای تبدیل شود و از طریق میانجیگیری ها و واسطه گری ها به مقابله با برخی تنش ها و بحران های منطقه ای اقدام کند. نبود سلطان قابوس می تواند موازنه خاورمیانه را به هم بریزد.

 به نوشته این مجله، آمریکا دارای نگرانی های استراتژیک درباره موضوع جانشینی سلطان قابوس در عمان است. آمریکا نگران است بعد از درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان، با اتفاقات غیرقابل پیش بینی و بحران هایی در خاورمیانه روبه رو شود.

این مجله افزود: احتمالات مختلفی درباره جانشینی سلطان قابوس توسط فردی عضو خانواده حاکم (البوسعید) وجود دارد.  درگذشت سلطان قابوس برای واشنگتن بحران ساز است. موضوع جانشینی سلطان قابوس می تواند منافع آمریکا در تنگه هرمز را تهدید کند.

کومنتری ادامه داد: سلطان قابوس هم اکنون در بستر مرگ است و در بهترین وضعیت او با 74 سال سن در آخرین مراحل زندگی اش به سرمی برد.  به همین دلیل هم اکنون بیش از هر زمان دیگری به جانشینی سلطان قابوس نزدیک شده ایم. به لحاظ نظری پس از مرگ سلطان قابوس، قرار است جانشین وی با توافق میان جناح های اصلی در میان نخبگان حاکم تعیین شود.

سطان قابوس هیچ فرزند یا برادری ندارد. او برخلاف همه پادشان منطقه، ولیعهد یا جانشین مشخص و اعلام شده ای ندارد. براساس قانون عمان، بعد از درگذشت سلطان قابوس، پادشاه جدید براساس رایزنی و مشورت میان سران خانواده حاکم و بزرگان این کشور انتخاب می شود.

نویسنده مقاله از کاخ سفید خواست به سرعت استراتژی پیش دستانه ای را ارائه کند تا ایران نتواند کنترل اوضاع را در عمان پس از درگذشت سلطان قابوس، در دست بگیرد.

در بخش دیگری از مقاله آمده است: عمان از نظر اهمیت استراتژیکی چیزی را در اختیار دارد که برای همه تصمیم سازان در غرب اهمیت دارد. تنگه هرمز در یک سو در کنترل ایران است و در سوی دیگر، عمان حضور دارد.

هنگامی که درباره تنگه هرمز و نگرانی از ایران سخن می گوییم از یاد می بریم که در کنار ایران، عمان ساحل جنوبی تنگه هرمز را در دست دارد. ایران تلاش خواهد کرد نفوذ خود را به دو سوی شمال و جنوب تنگه هرمز گسترش دهد. در این صورت ساختارهای امنیت در خلیج فارس تغییر خواهد کرد.

در این مطلب از دولت آمریکا خواسته شده با اعمال نفوذ خود مانع از نقش آفرینی ایران در روند انتخاب جانشین سلطان قابوس شود.

سخنرانی سلطان قابوس پادشاه عمان از محل درمانش در آلمان

این مقاله ادامه می دهد: کشورهای منطقه خلیج فارس همه تلاش و ابزار خود را به کار خواهند گرفت تا گزینه نزدیک به خود را به عنوان سلطان جدید عمان انتخاب شود.

این مجله امریکایی با یادآوری کودتای سفید سلطان قابوس علیه پدرش در سال 1970 تاکید کرده که بعید است عمان پس از تغییر سلطان قابوس، با تغییرات ریشه ای روبه رو شود.

سلطان قابوس در سال 1970 در کودتای سفید پدرش را کنار زد و خود قدرت را در دست گرفت. بریتانیا هم در آن مقطع از این تغییر حمایت کرد.

درباره سناریوهای منفی برای آینده عمان نیز این گزینه ها مطرح شده است: حاکم آینده عمان حامی ایران باشد یا اینکه ایران و عربستان بر سر انتخاب حاکم جدید عمان به نزاع بپردازند که این موضوع بعید است روی دهد.

این مجله افزود: عمان کشور سنی یا شیعه مذهبی نیست بلکه مردم مسلمان این کشور مذهب اباضیه دارند. به همین دلیل عربستان سعودی برای دخالت در عمان از راه های ظریفتری استفاده خواهد کرد.

در این مقاله به نقش حیانی عمان برای غرب نیز اشاره و تاکید شده است: عمان برای دهها سال نقطه ثبات در منطقه بود. عمان به هنگام ضرورت، با غرب همکاری کرده است. عمان میزبان جنگنده های آمریکایی بود و نخستین حملات جنگنده های آمریکایی به طالبان افغانستان از عمان برخواستند.

نویسنده مقاله با اشاره به برگزاری مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در خاک عمان، سلطان قابوس را پلی میان دشمنان منطقه ای توصیف کرده و نوشته است: آمریکا باید امیدوار باشد که آینده ای بهتر در عمان شکل بگیرد در غیر این صورت آمریکا، عمان را از دست خواهد داد. زمان آن رسیده است که آمریکا برای بدترین شرایط در عمان برنامه ریزی کند.

نویسنده در پایان این مقاله می نویسد: بیایید امیدوار باشیم قابوس بر بیماری فعلی اش چیره شود اما واقعیت این است که رهبران دهه 70 قرن بیستم تا ابد زنده نمی مانند.