خنده امریکا به وضعیت اقتصادی روسیه

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در سخنرانی ای که اوایل اکتبر در مسکو داشت لحنی از خود راضی درباره تحریم های واشنگتن و متحدین اروپایی اش در قبال روسیه داشت. پوتین این تحریم ها را «کاملاً احمقانه» دانست و گفت که این تحریم ها تنها به تجارت غربی ها آسیب می زند. اما حالا اقتصاد روسیه از درون در حال فروپاشی است. با کاهش قیمت نفت و سقوط ارزش روبل پوتین در حال زجر کشیدن است. سوالی که در واشنگتن مطرح است این است که آیا استراتژی رئیس جمهور باراک اوباما مبنی بر تحریم اقتصادی و منزوی کردن روسیه تاثیر داشته است؟

مایکل مک فال، سفیر سابق ایالات متحده در مسکو می گوید: «کار دشواری است که نقش تحریم ها را به صورت جداگانه بررسی کنیم. اما آن چه که به وضوح مشخص است، تاثیر قیمت نفت است. شکی نیست که تحریم ها عدم قطعیت درباره اقتصاد روسیه را افزایش داده است. وزیر توسعه اقتصادی روسیه در این رابطه گفته است که روبل سریع تر از آن چه که شاخص های اقتصاد کلان مطرح می کنند، سقوط می کند.»

جمهوری خواهان که مدت هاست معتقدند که سیاست های اوباما بیش از اندازه محجوبانه است، بیش از این بدبین هستند. یکی از دستیاران ارشد جمهوری خواه کنگره در این رابطه می گوید: «من فکر می کنم سخت است که بگوییم استراتژی تحریم های روسیه موجب سقوط روبل شده است. تاثیر تحریم ها قطعاً امری حاشیه ای در این داستان است.»

با وجود این که علت این مسئله مورد مناقشه است، اما همه موافقند که اقتصاد پوتین در بحران قرار دارد. روز سه شنبه ارزش روبل روسیه حدود 6 درصد کاهش یافت و از زمان سخنرانی پوتین در 2 اکتبر حدوداً نصف شده است. قیمت نفت که اقتصاد پوتین به آن وابسته است حدود یک سوم کاهش یافته است. بانک مرکزی روسیه به منظور حل این مشکل نرخ بهره را به رقم بی سابقه 17 درصد رساند. در حال حاضر تحلیلگران شانس کمی برای نجات روسیه از مارپیچی از مشکلات اقتصادی که همانند بحران 1998 نیازمند کمک های گسترده بین المللی بود، قائل هستند. این مشکلات منجر به لرزیدن سکان رهبری سیاسی در مسکو شده است.

سرگی شتسوف، یکی از مقامات ارشد بانک مرکزی روسیه روز سه شنبه در مسکو گفت: «ما در بدترین کابوس به سر می بریم، در سال گذشته حتی نمی توانستیم آن چیزی را که اکنون اتفاق می افتد، تصور کنیم.» با وجود این که اوباما همچنان رویکردی محتاطانه نسبت به رهبر روسیه دارد، روز سه شنبه کاخ سفید اعلام کرد که اوباما لایحه تحریم های جدید مسکو را که کنگره تصویب کرده است، امضا خواهد کرد. علاوه بر این کمک های نظامی هم به اوکراین داده خواهد شد. با این وجود نگرانی هایی درباره تاثیر تحریم ها بر اقتصاد کشورهای اروپایی وجود دارد. (اوباما می تواند از تحریم های جدید چشم پوشی کند، اما مقمات دولتی نگفته اند که وی قصد این کار را دارد.)

در سطح عمومی، مقامات دولت اوباما در زمینه اثربخشی تحریم ها -که ماه مارس به خاطر اقدام روسیه در الحاق کریمه به خاک خودش صورت گرفت- فروتنانه برخورد می کنند. جن ساکی، سخنگوی وزارت خاجه آمریکا روز سه شنبه گفت: «بحران ایجاد شده در روسیه تنها به خاطر تحریم ها نیست. این مسئله بسیار پیچیده تر است و مسائلی از قبیل قیمت نفت و سوء مدیریت اقتصادی در روسیه در آن دخیل هستند.»

در سطح خصوصی، مقامات دولت آمریکا و متحدین آن از وضعیت اسفبار پوتین رضایت دارند. یکی از مقامات ارشد دولت اوباما در این رابطه می گوید: «ما شاهد نوعی نوشیدن سم از سوی پوتین و پوتین گرایی هستیم. تحریم ها هزینه های اقتصادی و ژئوپولیتیکی انتخاب های پوتین در سیاست خارجی را مشخص کرد. این تصمیمات نشان دادند که او بازیگری غیرقابل پیش بینی در صحنه بین المللی است و بازارها هم مانند دولت ها به این گونه اقدامات پاسخ می دهند.»

یکی از دستیاران دموکرات سنا معتقد است: «این مسئله زمان کمی گرفت، اما شما می توانید شاخص های اقتصادی روسیه را ببینید که نشان دهنده ی محاسبه غلط پوتین است.» حتی با وجود بحران اقتصادی نشانه ای مبنی بر آمادگی پوتین برای ترک شرق اوکراین وجود ندارد. بعضی از تحلیل گران هم شک دارند که بحران اقتصادی رفتار پوتین را در کوتاه مدت تغییر دهد.