بازگشت بریتانیا به خلیج فارس

 اعلام وزیر دفاع بریتانیا مبنی بر برنامه ی تاسیس پایگاه دریایی در بحرین می تواند تاییدی بر سیاست وسعت تعهدات دفاعی خارج از کشور بریتانیا باشد. برخی از تشابهات مهم در این جا درباره چالش هایی که استرالیا در ساختار نیرو و وضعیت نظامی اش مواجه است وجود دارد، به خصوص درباره تعاملی که با ایالات متحده وجود دارد. مشکل کلیدی بریتانیا در نهایت مربوط به محدودیت های توانایی نظامی اش است که تفاوت زیادی نه تنها در زمینه خود بلکه در حمایت از اتحاد با ایالات متحده دارد.

تاثیر طولانی مدت تغییر رویکرد آمریکا به حوزه پاسیفیک، آن هم در زمانی که ماشین جنگی ایالات متحده تحت فشار شدید مالی قرار دارد، اجتناب ناپذیر است. نه تنها اروپا به بیش از هفتاد سال حضور نظامی آمریکا عادت کرده است، بلکه بریتانیا هم باید تصمیم بگیرد که در چه حوزه ای می تواند اثر نظامی قابل توجه ای داشته باشد. نیروهای مسلح بریتانیا قابلیت های زیادی دارند، اما این میزان در مقایسه با دهه های گذشته کمتر شده است که این مسئله در عملیت های اخیر در خاورمیانه مشخص است.

انتخاب ها باید مشخص شوند و با توجه به شرایط کشور و منطقی بودن آنها باید عملی شوند. بریتانیا مدت هاست که مدعی است منافع جهانی دارد و قصد حفظ قابلیت های نظامی اش را دارد. هیچ کدام از دولت های بریتانیا، به خصوص آنهایی که حزب محافظه کار عضو اصلی ائتلافش باشند، به طور آشکارا جاه طلبی در محیط استراتژیک کنونی را از دست نخواهند داد. در واقع تیمور شرقی در سال 1999، طوفان سال 2013 فیلیپین و اخیراً جستجو برای هواپیمای ام اچ 370، نشان دهنده ی این هستند که بریتانیا همیشه علاقه داشته است آن چه را که می تواند در اقیانوس هند و آرام انجام دهد. اما این همان تعهد به حضور دائمی و یا حضور برای مدت نامحدود زمانی نیست.

در مقابل، اعلام وزیر دفاع بریتانیا مبنی بر این که بریتانیا «باید مجدداً در خلیج فارس برای طولانی مدت حضور داشته باشد» بسیار صریح است. نیروی دریایی بریتانیا به سرعت می تواند در خلیج فارس و دریای مدیترانه در گردش باشد، در حالی که نیروهای هوایی و زمینی دارای تجربه ی طولانی در زمینه استقرار در خاورمیانه دارند. با وجود منافع طولانی مدت در خاورمیانه، ممکن است وضعیت خلیج فارس و شمال غرب اقیانوس هند، به خوبی محدودیت های جغرافیایی پیش روی نیروهای مسلح بریتانیا را نشان دهد.

به همین دلیل تغییراتی در ناوگان نیروی دریایی سلطنتی اعمال خواهد شد و دو ناو هواپیمابر جدید در رده ملکه الیزابت به همراه اف-35 بی، 45 کشتی پدافند هوایی و 7 زیردریایی هسته ای به این مجموعه اضافه خواهند شد. این یک رویکرد منطقی برای بریتانیا است که زمانی که از میزان حضور نیروهای آمریکایی در منطقه عملیاتی اقیانوس هند و آرام کاسته می شود، بریتانیا باید حضورش را افزایش دهد. اگرچه بریتانیا مشکلات خودش را در زمینه دفاع استراتژیک و امنیتی در سال 2015 دارد و با توجه به صرفه جویی هایی که در بلند مدت باید صورت دهد، لازم در این زمینه تصمیمات سختی بگیرد. در همین راستا باید راهی مشابه درباره استرالیا هم پیموده شود.

* عضو مرکز قدرت دریایی ران و استاد آکادمی نیروی دفاعی استرالیا