فجیع‌ترین جزئیات گزارش سنای آمریکا در باره شکنجه‌های سی‌آی‌ای

سرانجام پس از مدت‌ها بحث داخلی در آمریکا در باره مفید و یا مضر بودن انتشار گزارش سنای این کشور در مورد روش‌های شکنجه‌ای که در سال‌های اخیر از سوی ماموران سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سی‌آی‌ای علیه افراد بازداشت شده به بهانه مبارزه با تروریسم، روز سه‌شنبه، خلاصه 499 صفحه‌ای از گزارش 6700 صفحه‌ای کمیته اطلاعاتی سنا در این باره منتشر شد. مرور رسانه‌ها بر این گزارش، پرده از ابعاد فجیع استفاده از شکنجه توسط ماموران دولت ایالات متحده برداشته است.

 انتشار این گزارش در حالی صورت گرفته است که بیشتر جمهوریخواهان سنا که بیشتر شکنجه‌ها در دوره ریاست‌جمهوری هم‌حزبی آنها بوش صورت گرفته، به بهانه حفظ منافع آمریکا، جلوگیری از تحریک به خشونت علیه این کشور و احتمال خطر علیه ماموران آمریکایی دخیل در این ماجرا مخالف انتشار چنین گزارشی بودند.

جان مک‌کین سناتور جمهوری‌خواه ایالت آریزونا که خود سابقه بیش از شش سال اسارت در جریان جنگ ویتنام را دارد، در این مورد خاص موضعی مخالف هم‌حزبی‌های خود اتخاذ کرد و در جریان نطقی حدود 15 دقیقه‌ای در جلسه امروز سنا از انتشار گزارش دفاع کرد.

شکنجه‌های مورد اشاره در گزارش، بخش‌هایی از برنامه‌ای موسوم به «تکنیک‌های پیشرفته بازجویی» بوده که به بهانه مبارزه با تروریسم و با ادعای کسب اطلاعات ارزشمند از این طریق در سال‌های گذشته مورد استفاده قرار گرفته است.

به گزارش رسانه‌های آمریکایی شش تن از هفت سناتور جمهوریخواه کمیته اطلاعاتی سنا در گزارشی مدعی شده‌اند: شک نداریم که برنامه‌های بازداشتی سیا زندگی های زیادی را نجات داده و در زمانی که در حال اجرا بوده، نقشی حیاتی در ضعیف کردن القاعده داشته است.

"دیک چنی" معاون جرج بوش نیز در گفتگو با نیویورک‌تایمز بخش‌هایی از گزارش را مزخرف توصیف کرده است. در مقابل سناتور «دایان فین‌اشتاین» مسئول انتشار این گزارش می‌گوید که برای تحقیق در این خصوص، به سراغ 20 مورد از پرونده‌هایی که بر اساس گفته بازجویان سیا، نمونه‌های موفق بوده رفته ولی با مطالعه پرونده دریافته که اعمال این شکنجه‌ها در هیچ موردی به اطلاعات ارزشمندی منتهی نشده است.

در همین حال، دیلان ماتیوس از کارکنان موسسه آمریکایی ووکس در مطلبی، به واقعیت‌های تلخی که در این گزارش منعکس شده ، پرداخته است که به شرح زیر است:

1- ماموران سی‌آی‌ای در موارد از طریق مقعد به قربانیان حمص داده‌اند. حمص یا نخود ارده غذایی مدیترانه‌ای است که در امریکا نیز محبوبیت زیادی دارد.

2- بازجویان در مواردی افراد با پاهای شکسته یا مصنوعی را سرپا نگاه داشته و با بیدار نگاه داشتن اجباری به مدت طولانی شکنجه داده‌اند. افراد با پای شکسته در معرض شکنجه‌های دیگری مانند کوبیدن به دیوارهای با قابلیت ارتجاعی، محصور شدن در فضاهای بسیاری کوچک و قرار گرفتن در معرض استرس نیز قرار گرفته‌اند.

3- بازجویان سی‌آی‌ای بعضی از قربانیان را به تجاوز به مادر آنها تهدید کرده‌اند. تهدید به آسیب رساندن به فرزندان، تهدید به تجاوز به مادر یک زندانی و تهدید به بریدن گردن یک قربانی دیگر از جمله موارد مورد اشاره در گزارش است.

4- خالد شیخ محمد حداقل 183 بار به روش غرق مصنوعی شکنجه شده است. از این روش حداقل 83 بار نیز علیه ابوزبیده استفاده شده است. ابوزبیده یکی از قربانیان است که از جمله در اماکن سی‌آی‌ای در تایلند شکنجه شده است. نیویورک تایمز نوشته که شدت شکنجه وی به گونه‌ای بوده است که حتی برخی از افسران سازمان سی‌آی‌ای را نیز به گریه می‌انداخته است.

5- دو قربانی فوق، در جریان شکنجه غرق مصنوعی در مواردی واقعا تا آستانه مرگ رفته‌اند. گزارش‌های داخلی سی‌آی‌ای حاکی از این است که شکنجه خالد شیخ محمد تقریبا به شکل زنجیره‌ای از بارها رفتن وی تا آستانه مرگ در امده است.

6- ابوزبیده چشم چپ خود را در دوره بازداشت از دست داده است. در اکتبر 2002 ماموران یکی از مراکز شکنجه، خواستار آزمایش بینایی برای وی شده‌اند زیرا ظاهرا قربانی توانایی دیدن، نوشتن و خواندن را از دست داده است. دلیل چنین درخواستی نیز بیشتر نیازهای اطلاعاتی بوده و نه موضوع حقوق بشر!

7- جلسات شکنجه در حالی ادامه پیدا می‌کرده که بازجویان می‌دانسته‌اند این کار به وخیم‌تر شدن شرایط جسمانی انها منجر خواهد شد.

8- بعضی از قربانیان در مواردی تا 180 ساعت یعنی بیش ازیک هفته بیدار نگاه داشته شده‌اند. قربانی در جریان این شکنجه ایستاده و یا در شرایط بد نگاه داشته می‌شده است. حداقل پنج تن از قربانیان در جریان این شکنجه دچار حالت توهم شده‌اند.

9- بازجویان سازمان سی‌آی‌ای در مواردی قربانیان را به وضعیت فروپاشی روانی رسانده‌اند، به گونه‌ای که خودشان هم می‌دانستند قربانی دچار فروپاشی روانی شده است. یکی از قربانیان به نام النجار در ماه سپتامبر سال 2002 به وضعیتی رسانده شده که هر چه ماموران می‌خواستند را می‌پذیرفت.

10- بازجویان حداقل یکی از قربانیان را در جریان بازجویی کشته‌اند. علت مرگ یک قربانی به نام گل رحمان ظاهرا سرمازدگی بوده است.

11- سازمان سی‌آی‌ای در مواردی حتی پیش از درخواست همکاری از فرد بازداشتی، شکنجه وی را شروع کرده است.

12- مقر مرکزی سازمان سی‌آی‌ای با وجود اگاهی از جریان بازجویی و شکنجه‌ها دستور ادامه آن را صادر کرده است.

13- حداقل 26 تن از بازداشتی‌ها بی‌دلیل در بازداشت بوده‌اند.

14- سازمان سی‌آی‌ای در مورد کارایی شکنجه‌ها به کاخ سفید هم دروغ می‌گفته است.

15- سازمان از پیگرد افرادی که به نقش داشتن در آزار جنسی قربانیان نیز اعتراف کرده‌اند، خودداری کرده است.

16- سازمان سی‌آی‌ای از اعمال اقدام انضباطی در قبال یک بازجوی دخیل در مرگ یکی از قربانیان نیز خودداری کرده است.