مزایای توافق جامع هسته ای با ایران چیست؟

 در حالی که به 24 نوامبر مهلت توافق جامع هسته ای نزدیک شده ایم، گزارش ها نشان می دهد که احتمالاً مذاکرات برای رسیدن به توافق جامع مجدداً تمدید خواهد شد. این مسئله نشان دهندۀ شکست مذاکرات نیست، بلکه بر عکس طرفین مذاکره به اهمیت رسیدن به یک توافق هسته ای تاریخی که بتواند به این منازعۀ 12 ساله پایان دهد، آگاه هستند. در ادامه پنج دلیل برای رسیدن به توافق را بررسی می کنیم:

عدم وقوع جنگ

موفقیت در مذاکرات به منازعه هسته ای با ایران پایان می دهد و از یک درگیری نظامی فاجعه بار در منطقه ای آشفته جلوگیری می کند. با توجه به همکاری ضمنی میان ایالات متحده و ایران در برابر داعش، درگیری میان این دو کشور تلاش ها در مقابل این گروه را به شکست می کشاند. در حالی که جهان با چالش های بین المللی بزرگی مانند ظهور داعش و دیگر گروه های افراطی، وخامت روابط ایالات متحده و روسیه، درگیری میان اسرائیل و فلسطین و تنش در آسیا و اقیانوسیه، روبه رو است؛ بهبود روابط، باثبات ترین وضعیتی است که واشینگتن و تهران با آن روبه رو هستند.

عدم وجود برنامۀ تسلیحات هسته ای

توافق هسته ای با ایران تضمین می دهد که ظرفیت هسته ای ایران صلح آمیز باقی خواهد ماند و هیچ قصد احتمالی برای ساخت بمب ندارد. اگر در صورتی ایران بخواهد به سمت ساخت سلاح برود، زمان لازم برای واکنش جامعۀ بین المللی به این مسئله وجود خواهد داشت. براساس توافق جامع، ایران میزان غنی سازی اورانیومش را به 5 درصد محدود می کند و در زمینۀ محدودیت بر سر سانتریفیوژهای فعال هم توافق می شود. ایران همچنین موافقت می کند که ذخایر اورانیوم با غنای پایینش را یا اکساید کند و یا براساس پیشنهاد جدید روسیه آنها را به این کشور بفرستد.

همکاری منطقه ای و تنش زدایی

نامۀ محرمانه باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به رهبر عالی ایران، نشان می دهد که هرگونه همکاری احتمالی بر سر مبارزه با داعش منوط به دستیابی ایران و گروه 5+1 به توافق هسته ای است و منافع استراتژیکی میان ایالات متحده و ایران وجود دارد. این منافع مشترک فقط محدود به داعش نمی شود. هر دو کشور تمایل به کاهش درگیری های فرقه ای در سراسر منطقۀ خاورمیانه دارند. هر دو کشور در افغانستان و عراق نفوذ دارند و علاقمند به تضمین ثبات در این کشورها هستند. هر دو کشور خواهان حل بحران سوریه هستند تا از این که این کشور تبدیل به پایگاه همیشگی برای افراط گرایان شود، جلوگیری کنند. علاوه بر این زمینه های دیگری همچون مبارزه با قاچاق مواد مخدر از افغانستان و پاکستان و مبارزه با دزدی دریایی در آب های بین المللی و تبدیل ایران به یک منبع جایگزین برای گاز طبیعی اروپا به جای روسیه هم از دیگر پیامدهای منطقه ای توافق می تواند باشد.

تاثیر بر اقتصاد جهانی

تحریم های اقتصادی که توسط ایالات متحده، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها علیه ایران اعمال شده است، موجب محدودیت زیاد بر سر راه فرصت های تجاری بین المللی با ایران شده است و همچنین تاثیری منفی بر اقتصاد ایران داشته است. افزایش روابط اقتصادی با ایران فضای اقتصاد جهانی را تقویت می کند. ایران با وجود تحریم ها، دومین اقتصاد بزرگ منطقه خاورمیانه بعد از عربستان سعودی است. ایران همچنین دومین ذخایر گاز طبیعی در جهان را داراست و چهارمین کشور در زمینۀ ذخایر نفت خام ثابت شده است. اگر تحریم ها لغو شود، اقتصاد آمریکا هم به طور مستقیم نفع خواهد برد. بررسی اخیری که منتشر شده است نشان می دهد که در فاصلۀ سال های 1995 و 2012 ایالات متحده حدود 175 میلیارد دلار درآمد بالقوه از صادرات به ایران را از دست داده است و به طور متوسط هر سال حدود 60 هزار فرصت شغلی در آمریکا به این خاطر از بین رفته است.

حقوق بشر

در طی مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سال 2013، حسن روحانی رئیس جمهور ایران وعدۀ حمایت از قانون اساسی و تضمین حقوق مردم را داد. اگرچه قدرت رئیس جمهور در ایران محدود است، اما توافق در زمینه هسته ای به دولت روحانی این فرصت را خواهد داد تا در رابطه با این مسائل هم اقداماتی انجام دهد.

مزیت های توافق هسته ای کاملاً مشخص است. هم اکنون زمان پایان دادن به مناقشه هسته ای طولانی مدت با ایران فرا رسیده است. این هفته کار جدی برای رسیدن به توافق و در صورت تمدید احتمالی آن، در چند ماه آینده اقداماتی برای رسیدن به توافقی که می تواند منافع زیادی برای جهان داشته باشد، وجود دارد.