-
جمعه, ۳۰ آبان ۱۳۹۳، ۱۰:۴۶ ب.ظ
-
۱۴۰
سعید جعفری پویا
«پیشرفت در مذاکرات مانند رشد و پرورش قارچ است. هرچه فضا تاریک تر، بهره وری بهتر.» این جمله معروف وندی شرمن این روزها در وین مصداق عینی دارد. جایی که مذاکره کنندگان هسته ای را به سختی می توان از دور دید، چه برسد به اینکه اطلاع رسانی در کار باشد و مقامی مسئول مصاحبه ای انجام دهد. همین فضا سبب می شود تا اخبار زیادی منتشر و بعد از ساعاتی تکذیب شوند. در این چند روز نمونه های اینچنینی بیش از تعداد انگشتان دو دست دیده شده است. آخرین نمونه از این موارد انتشار خبر بازگشت دکتر ظریف به تهران برای انجام مشورت های بیشتر بود، شایعه ای که تنها چند ساعت روی خروجی خبرگزاریهای داخلی و خارجی قرار گرفت و بعد از گذشت زمان کوتاهی باز هم نه به صورت رسمی، که از قول یک منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود تکذیب شد. در متن خبر چنین آمده بود: «یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده اظهار داشت: «ما از مسقط تاکنون طرحهای مختلفی داده ایم. هنوز این ایده ها به مرحله ای نرسیده که دکتر ظریف به تهران ببرد و لذا ایشان به تهران نمی رود و مذاکرات ادامه می یابد»
کری و فابیوس می روند، ظریف می ماند، اشتاین مایر و لاوروف می آیند
به فراخور این موضوع خبر سفر جان کری و لوران فابیوس به پاریس برای مشورت با مقامات بالاتر هم منتشر شد و جنب و جوش فراوانی به فضای بی خبری حاکم بر مذاکرات بخشید و در عین حال حرکت مثبت در مسیر حصول به توافق را نوید می داد. خبر بازگشت وزرای خارجه آمریکا و فرانسه تکذیب نشد و قرار است پس از پایان مذاکرات میان ظریف و فابیوس، کری و فابیوس به پاریس سفر کنند. از آن سو اخبار در مورد سفر وزیر خارجه روسیه هم پر از ابهام است. در حالی که به نقل از لاوروف اعلام شده بود که او تنها در صورتی به وین سفر خواهد کرد که پیشرفتی اساسی و قابل توجه در مذاکرات ایجاد شده باشد، چندین بار خبر آمدن و نیامدن او بین خبرنگاران حاضر در چادر محل اقامت پیچید. اما در آخرین خبرها بازهم منبعی آگاه اظهار داشته که سرگی لاوروف یکشنبه شب و یا دوشنبه صبح برای رهبری مذاکرات تیم روسیه به پایتخت اتریش خواهد آمد. رصد رفتارهای وزیر خارجه کرملین نشان می دهد که وی تنها در مواقعی در گفتگوها حاضر شده که تحولی قابل توجه در مذاکرات هسته ای ایران و گروه 3+3 حاصل شده است. از سوی دیگر اخبار حاکی از این است که فرانک اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان هم شنبه صبح در وین خواهد بود تا در ادامه مذاکرات حضور داشته باشد.
انگلستان: فاصله زیاد است/ فرانسه: برای توافق آمده ایم
فیلیپ هاموند پیش از آغاز مذاکره با جواد ظریف اعلام کرده بود که هنوز فاصله زیادی برای رسیدن به توافق تا حد فاصل 24 نوامبر باقی مانده است، اما در صورتی که توافق میان ایران و 5+1 امضا شود امتیازات زیادی نصیب تهران خواهد شد. وزیر خارجه بریتانیا اما پس از پایان مذاکره با محمد جواد ظریف، در اظهار نظری تازه اظهار داشت: «ما مذاکرات مفیدی داشتیم و همانطور که پیشتر گفته بودند، موضوعات بسیار پیچیده‌ای وجود دارد. هنوز اختلافات چشمگیری میان گروه‌ها وجود دارد. ما به پیش خواهیم رفت و مذاکرات فنی بیشتری با کارشناسانمان خواهیم داشت.» وزیر خارجه فرانسه دیگر دیپلماتی بود که جمعه به پایتخت اتریش آمد. لوران فابیوس پیش از آغاز مذاکراتش و در گپ و گفت کوتاه با خبرنگاران توپ را به زمین ایران انداخت و اظهار داشت: «من با دکتر ظریف دیدار خواهم کرد و امیدوارم ایشان فرصت ایجاد شده برای توافق را از دست ندهد.» او البته در عین حال و در ادامه تاکید کرد که برای امضای توافقی خوب به وین آمده است. وزیر خارجه فرانسه همچنین بعد از ظهر جمعه به وقت محلی با وزیر خارجه ایران به مذاکره نشست.
رسانه های عربی، حضور کمرنگ، اخبار فراوان
از سوی دیگر و در حالی که رسانه های عربی حضور بسیار کمرنگی در میان رسانه های حاضر در اقامتگاه خیمه مانند خبرنگاران مقابل هتل کوبورگ دارند، اما سهم قابل توجهی در ارائه اخبار و تحلیل های اختصاصی را به خود اختصاص داده اند. تحلیل ها و گزارش هایی که بسیار علاقه مندند نشان دهند به جز موضوعات هسته ای، مسائل مربوط به خاورمیانه، کنترل داعش و بحران های امنیتی در جنوب غربی آسیا هم در مذاکرات ایران و 5+1 مطرح شده است.
چه خواهد شد؟
این سوالی است که همه دوست دارند پاسخش را بدانند، اما انجماد اخبار و اطلاع رسانی در میان خبرنگاران رسانه های داخلی و بین المللی به اندازه ای است که بیشتر تحلیل ها بر اساس حدس و گمان ها و پیش فرض های نه چندان موثق صورت پذیرفته است. اما آنچه غیر قابل انکار است، تغییر فضای سنگین حاکم بر مذاکرات پس از ورود وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و البته آمریکا است. فضایی که هرچند به جنب و جوش افتاده، اما این تحرک به آن اندازه نبوده که از برداشته شدن گامی مثبت در مذاکرات سخن بگوییم. اما همچنان امید برای تغییر در دقیقه 90 باقیست و بسیاری از تحلیلگران منتظرند در لحظات پایانی 24 نوامبر و ساعات آغازین 25 نوامبر، توافق میان ایران و 3+3 به امضا برسد، به ویژه وقتی به جمله وندی شرمن باز گردیم و انجماد اطلاع رسانی در خصوص جزئیات مذاکرات را از نزدیک لمس کنیم.
