اسنادی درباره نحوه حمایت دولت ترکیه از داعش (بخش دوم)

از زمانی که گروه داعش توانست با اقدامات تروریستی خود در سوریه و سپس عراق، توجه گسترده ای را در سطح بین المللی به خود جلب کند، بحث از ماهیت رویکرد دولت ترکیه نسبت به این گروه، همواره یک مبحث بسیار جدی در محافل مختلف بوده است. دانشگاه کلمبیا تحقیقی را در این زمینه انجام داده و جنبه های مختلف پیوند دولت ترکیه با داعش را مورد بررسی قرار داده است.

 موسسه مطالعات حقوق بشر دانشگاه کلمبیا، به تازگی در پژوهشی به بررسی پیوندهای موجود میان دولت ترکیه و گروه تروریستی داعش پرداخته که نتایج آن در قالب گزارشی در روزنامه «هافینگتون پست» منتشر شده است. سرپرستی تیم پژوهشی این دانشگاه را در تحقیق مذکور، دیوید فیلیپس، مدیر «برنامه صلح و حقوق» در دانشگاه کلمبیا بر عهده داشته است.

بخش دوم از مجموعه اتهاماتی که در زمینه حمایت از داعش متوجه ترکیه می شود، از این قرار است:

اتهام پنجم: ترکیه با خرید نفت از داعش حمایت مالی می کند

1- در تاریخ 13 سپتامبر 2014، روزنامه نیویورک تایمز از تلاش های دولت اوباما برای فشار بر ترکیه جهت جلوگیری از فروش مقادیر گسترده نفت توسط داعش خبر داد. جیمز فیلیپس، پژوهشگر ارشد «بنیاد هریتیج» می گوید ترکیه به طور کامل جلوی شبکه فروش نفت داعش را نگرفته، زیرا این کشور قیمت پایین نفت عرضه شده از سوی داعش سود می برد و حتی برخی مقامات دولت آنکارا نیز از این موضوع منتفع می شوند.

2- فهیم تاسکن در تاریخ 13 سپتامبر 2014 در روزنامه «رادیکال» درباره خطوط لوله غیرقانونی نوشت که نفت را از ترکیه به مناطق مرزی ترکیه منتقل می کنند. این نفت به بهای اندک 1.25 لیر به ازای هر لیتر به فروش می رسد. البته تاسکن معتقد است که احتمالاً بسیاری از این خطوط لوله پس از سه سال فعالیت دچار مشکل شده و استفاده از آن ها متوقف شده باشد. 

3- به گزارش «دیکن» و «اودا تی وی»، دیوید کوهن، از مقامات وزارت دادگستری آمریکا گفته تعدادی از اتباع ترکیه با فعالیت به عنوان دلال و واسطه، به فروش نفت داعش از طریق ترکیه کمک می کنند. 

4- در تاریخ 14 اکتبر 2014، یک عضو پارلمان آلمان و از اعضای حزب سبز این کشور ترکیه را به صدور اجازه انتقال تسلیحات برای داعش از طریق خاک خود و همچنین کمک به فروش نفت این گروه متهم کرد.

اتهام ششم: ترکیه داعش را در زمینه عضوگیری یاری می کند

1- کریم قلیچداراوغلو در تاریخ 14 اکتبر 2014 گفت دفاتر داعش در استانبول و گازیانتپ برای جذب اعضای جدید مورد استفاده قرار می گیرد. در دهم اکتبر 2014 نیز مفتی کُنیا گفت 100 نفر از مردم این منطقه به تازگی به داعش پیوسته اند.

2- «اودا تی وی» گزارش داده که سایت «تقوا خبر» به عنوان یک منبع تبلیغاتی برای داعش فعالیت می کند تا افراد ترک زبان را در ترکیه و آلمان جذب نماید. آدرسی که نشانگر محل ثبت این وبسایت است، نشانی مدرسه ای با عنوان «عرفان کالجی» است که از سوی بنیاد «ایلیم یایما وقفی» تأسیس شده و اردوغان و داووداوغلو نیز از جمله موسسان این بنیاد به شمار می روند. بنابراین، می توان گفت این وبسایت از داخل مدرسه ای فعالیت می کند که توسط بنیاد وابسته به اعضای حزب و عدالت و توسعه تأسیس شده است.

3- سوات قیلیچ، وزیر ورزش و از اعضای حزب عدالت و توسعه، با گروهی از افراط گرایان حامی داعش در آلمان دیدار کرده است. گروهی که قیلیچ با آن ها دیدار کرده، به واسطه فعالیت های تبلیغاتی خود برای داعش و همچنین حمایت مالی از انجام حملات انتحاری در سوریه و عراق شناخته شده است. 

4- «اودا تی وی» ویدئویی را نیز منتشر کرده که نشان می دهد شبه نظامیان داعش در حال راندن اتوبوسی در استانبول هستند.

اتهام هفتم: نیروهای ترک به همراه داعش می جنگند

1- در تاریخ هفتم اکتبر 2014، گروه IBDA-C، یک گروه شبه نظامی در ترکیه، حمایت خود را از داعش اعلام کرد. یک تبعه ترکیه که از فرماندهان داعش است، اظهار داشته که «ترکیه در تمام این ماجرا دخیل است» و «10 هزار عضو داعش به ترکیه خواهند آمد». یک عضو «هدی پار» (یک حزب سیاسی بنیادگرای کرد) مدعی است که مقامات این حزب از داعش انتقاد می کنند، اما در حقیقت با آن احساس همسویی دارند. یک عضو «حزب اتحاد بزرگ» (BBP) نیز مدعی است به زودی مقامات حزب اقدام ملی (MHP) حمایت خود را از داعش اعلام می کنند. افزون بر این، گفته می شود اعضای داعش به طور مکرر برای استراحت به ترکیه می روند؛ به گونه ای که گویا در دوره مرخصی از خدمت نظامی هستند. این افراد می گویند ترکیه به زودی دستخوش یک «تحول اسلامی» خواهد شد و ترک ها باید برای «جهاد» آماده باشند.

2- سیمور هرش، روزنامه نگار آمریکایی می نویسد داعش در سوریه با استفاده از گاز سارین حمله شیمیایی انجام داده و ترکیه نیز از این موضوع آگاه بوده است. هدف این کار نیز در آن زمان این بوده که اوباما مطابق خط قرمز اعلام شده از سوی خود، برای مقابله با استفاده از سلاح شیمیایی به سوریه حمله کند.

3- در تاریخ 20 سپتامبر 2014، دمیر جلیک، از اعضای پارلمان ترکیه و عضو حزب دموکراتیک خلق (HDP) اظهار داشت نیروهای ویژه ترکیه به همراه داعش مشغول جنگ هستند. 

اتهام هشتم: ترکیه در نبرد کوبانی به داعش کمک کرده است

1- انور مسلم، شهردار کوبانی در تاریخ 19 سپتامبر 2014 گفت: «بر اساس اطلاعاتی که ما دو روز پیش از وقوع درگیری دریافت کردیم، قطارهایی پر از نیرو و مهمات به مقصد شمال کوبانی حرکت کرده و در راه در برخی روستاهای ترکیه توقف داشته است... چرا داعش تنها در شرق کوبانی قدرتمند است؟ چرا این گروه در جنوب یا غرب قوی نیست؟ از آنجا که این قطارها در روستاهای واقع در شرق کوبانی توقف داشته اند، ما حدس می زنیم که آن ها حامل نیرو و مهمات برای داعش بوده اند». در تاریخ 30 سپتامبر 2014 نیز یک عضو حزب جمهوری خواه خلق که از کوبانی دیدار کرده بود، گفت همه چیز، از لباس های اعضای داعش گرفته تا سلاح های آن ها از ترکیه آمده است.

2- ویدئویی منتشر شده که نشان می دهد کاروان نظامی ترکیه، شامل تعدادی تانک و همچنین مهمات، تحت پرچم داعش آزادانه در منطقه سرابلوس و همچنین گذر مرزی کارکامیش رفت و آمد می کند. 

3- صالح مسلم، رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه گفته در فاصله روزهای 20 تا 24 اکتبر، 120 نیروی شبه نظامی از طریق ترکیه وارد سوریه شده اند.

4- در مقاله ای که در تاریخ 29 اکتبر در نیویورک تایمز منتشر شده، آمده که ترکیه اجازه می دهد نیروهای داعش و تجهیزات این گروه آزادانه از طریق مرز این کشور منتقل شود. 

5- «دیکن» گزارش داده که نیروهای داعش با استفاده از قطارهای مناطق مرزی ترکیه، وارد و جلوی چشم سربازان ترک، وارد سوریه شده اند. آن ها پس از ورود به سوریه با نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک کردها روبرو شده و متوقف شده اند. 

6- یک فرمانده کرد در کوبانی می گوید نیروهای داعش، مهر ورود ترکیه را بر پاسپورت های خود دارند.

7- کردهایی که قصد ملحق شدن به مبارزه در کوبانی را داشتند، توسط پلیس ترکیه در مرز این کشور با سوریه متوقف شده و بازگردانده شده اند.

8- «اودا تی وی» عکسی را منتشر کرده که در آن یک سرباز ترکیه با حالتی صمیمانه در میان نیروهای داعش دیده می شود.

اتهام نهم: ترکیه و داعش جهان بینی مشترکی دارند

1- روزنامه «حریت» در تاریخ 26 سپتامبر 2014 نوشت: «احساسات اعضای بلندمرتبه حزب عدالت و توسعه تنها به ترکیه محدود نمی شود. من زمانی که جملات تحسین آمیز درباره داعش را حتی از زبان مقامات محلی در شانلی اورفا شنیدم، شوکه شدم. یکی از این مقامات می گفت "آن ها مانند ما هستند و در نبرد برای استقلال، با هفت قدرت بزرگ می جنگند". دیگری می گفت "به جای پ.ک.ک من ترجیح می دهم داعش در همسایگی ما باشد"». 

2- چنگیز جاندار، روزنامه نگار شناخته شده و مورد احترام ترک، چنین استدلال می کند که ترکیه در عراق و سوریه در نقش یک «قابله» ظاهر شده و داعش و به متولد شدن داعش و دیگر گروه های افراطی کمک کرده است.

3- یک عضو شورای حزب عدالت و توسعه در صفحه «فیسبوک» خود نوشت: «خوشبختانه داعش وجود دارد... مهمات شما هرگز به پایان نخواهد رسید». 

4- یک نهاد نظارت بر امنیت اجتماعی در ترکیه در مکاتبات داخلی خود از آرم داعش استفاده می کند.

5- گفته می شود بلال اردوغان و مقامات دولت ترکیه با تروریست های داعش دیدار داشته اند.