دسته‌گل خاردار توافق با ایران را بپذیرید!

در هفته جاری خوش‌بینی نسبت به امکان رسیدن به یک توافق جامع هسته‌ای بین ایران و‌ ۱+۵ تا مهلت تعیین شده (۲۴نوامبر) در واشنگتن به نحو چشمگیری افزایش یافت. چنین توافقی ‌از یک حامی مهم برخوردار شد؛ حمایت‌کننده‌ای که پشتیبانی قابل توجهی در میان دموکرات‌های لرزان در آستانه انتخابات و نیز جامعه یهودیان آمریکا فراهم خواهد کرد.

 جیم لوب مدیر دفتر واشنگتن اینترپرس سرویس با آوردن این مقدمه‌ به استوارت آیزنشتات از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا و وزارت خزانه‌داری این کشور اشاره می‌کند که در دوره ریاست جمهوری جیمی کار‌تر و بیل کلینتون نقش زیادی در وضع تحریم‌ها علیه ایران داشته است. 

به تازگی یوال اشتاینیتز وزیر اطلاعات رژیم اسرائیل در مقاله‌ای در نیویورک تایمز مدعی شده که شکست در رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند تا حدی پیروزی نیز قلمداد شود، زیرا نشان‌دهنده یکپارچگی جامعه جهانی بر سر اصول خود و پرهیز از قربانی کردن آینده امنیت جهانی است. 

آیزنشتات با چنین ادعایی مخالف است. به گفته وی «به توافق نرسیدن یک موفقیت نیست، زیرا به معنای این خواهد بود که سانتریفیوژهای ایران هیچ محدودیتی نخواهند داشت، برنامه راکتور پلوتونیومی ایران در اراک ادامه خواهد یافت، امکان بازرسی‌های سرزده از دست خواهد رفت، ذخایر اورانیوم 20 درصد ایران باز‌خواهد گشت و شانس جلوگیری از تسلیحاتی شدن ایران کاهش خواهد یافت...‌ توافق با ایران یک دسته گل رز نخواهد بود، بلکه خارهای زیادی هم خواهد داشت، ولی مسأله این است که جایگزین توافق چیزی جز خارهای زیاد نخواهد بود. تقریبا استفاده از گزینه نظامی الزامی خواهد شد که حتی آن هم در بهترین شرایط برنامه هسته‌ای ایران را دو یا سه سال به عقب خواهد برد و تأثیرات دامنه‌داری خواهد داشت که از جمله باعث به خطر افتادن امنیت اسرائیل در نتیجه حملات حزب‌الله خواهد شد‌».

اظهارات آیزنشتات در مصاحبه با روزنامه اسرائیلی جروزالم پست، در‌‌ همان هفته‌ای مطرح می‌شود که به گفته جی سولومون، خبرنگار وال استریت ژورنال که ارتباطات زیادی دارد، دولت اوباما به نحو فعالانه‌ای در حال توجیه توافق احتمالی با ایران نزد متحدان خارجی خود، اعضای کلیدی کنگره و مقامات ارشد سابق فعال در حوزه سیاست خارجی است. در حالی که مقامات آمریکایی اصرار دارند، هنوز بر سر برخی مسائل کلیدی شکاف‌های مهمی میان ایران و ۵+۱ وجود دارد، به نظر می‌آید که دیدارهای هفته گذشته در وین، باعث پیشرفت‌های مهمی شده است. 

وال استریت ژورنال همچنین گزارش داده که دو طرف احتمالا در حال حرکت به سمت توافق بر سر یکی از موضوعات کلیدی هستند که در کانون توجه قرار دارد و آن موضوع تعداد سانتریفیوژهای فعال ایران است که اکنون عددی نزدیک به چهار هزار ماشین در‌باره آن مطرح است. 

این حقیقت که دولت اوباما در حال اطلاع‌رسانی به بازیگران مهم در‌باره پارامترهای توافق نهایی است و فعالانه از چنین توافقی دفاع می‌کند، نشان می‌دهد که حتی نسبت به ده روز گذشته نیز، اعتماد دولت به امکان حصول توافق افزایش چشمگیری یافته است. البته نمی‌توان این واقعیت را نیز نادیده گرفت که این رویکرد دولت و به ویژه مطلب منتشره در نیویورک تایمز در‌باره تلاش دولت اوباما برای دور زدن کنگره در این موضوع باعث ایجاد واکنش‌های مخالف شده است. 

سخنان روز پنجشنبه وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد امریکا نیز نشانه دیگری از خوش‌بینی فزاینده دولت اوباما به امکان حصول توافق ارزیابی می‌شود. 

هرچند باز هم مقامات دولتی در دیدارهای خصوصی تأکید می‌کنند که توافق هنوز به دست نیامده، گمان می‌‌رود ‌کاملا روشن است که پس از تحولات هفته گذشته، مذاکره‌کنندگان و مقامات دولتی بر این باورند‌ که توافق تا مهلت تعیین شده و یا به فاصله کوتاهی پس از آن در دسترس خواهد بود. 

آیزنشتات که در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل فرصت شنیدن نظرات وزیر خارجه ایران را داشته و همزمان از امکان دسترسی به مقامات ارشد آمریکایی برخوردار است، شانس رسیدن به توافق تا مهلت تعیین شده را بین ۲۰ تا ۴۰ درصد می‌داند، ولی جروزالم پست به این نکته نیز اشاره کرده که آیزنشتات مطمئن است ‌توافق نهایی تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری اوباما در آغاز سال ۲۰۱۷ به دست خواهد آمد. 

او البته از رویکرد دولت اوباما در کاهش تحریم‌ها علیه ایران بدون جلب رضایت کنگره نیز حمایت می‌کند و آن را به نفع اسرائیل نیز می‌داند، زیرا اعمال دوباره و سریع آن‌ها را تسهیل می‌کند. 

یادآوری این نکته نیز از نظر لوب دارای اهمیت دانسته شده که آیزنشتات در سال ۲۰۱۰ و در آغاز به کار ستاد ویژه ایران در شورای آتلانتیک همکار چاک هیگل وزیر دفاع کنونی آمریکا بود. لوب مراسم شروع کار این ستاد را به یاد می‌آورد که در آن نظریات آیزنشتات به مراتب جنگ‌طلبانه‌تر از هیگل بود. در آن زمان، وی حمله نظامی به ایران را بهتر از رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای می‌دانست و ظاهرا هنوز هم این نظر وی تغییری نکرده است، ولی مسأله مهم این است که آیزنشتات توافق در چهارچوب مورد نظر دولت اوباما را نه تنها برای آمریکا بلکه حتی برای (رژیم) اسرائیل بهتر از گزینه‌های جایگزین می‌داند. 

آیزنشتات علاوه بر اینکه اکنون ریاست انستیتو سیاست‌گذاری قوم یهود در قدس اشغالی را بر عهده دارد، نویسنده کتابی با نام «نیروهای جهانی قرن بیستم، تأثیر آن‌ها بر قوم یهود، اسرائیل و ایالات متحده» است و به عنوان مشاور ویژه وزیر خارجه در امور هولوکاست هم با کلینتون و هم با جان کری همکاری کرده است و در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور در موضوع هولوکاست، مسئول مذاکرات با دولت‌های سوئیس، آلمان، اتریش و فرانسه برای دریافت خسارت برای یهودیان بوده است.