عربستان مانع اتحاد آمریکا و سوریه

ژیم اسد به متحد طبیعی آمریکا علیه داعش تبدیل خواهد شد اما چنین آرایش تاکتیکی علیه این گروه شبه نظامی از سوی متحدان عرب آمریکا از جمله عربستان رد خواهد شد.

به نقل از دیلی تایمز، جهان در حال درک دامنه و پیچیدگی شرایط در عراق و سوریه است؛ جایی که شبه نظامیان داعش ظاهرا با حملات هوایی آمریکا و متحدانش عقب نشینی نکرده اند. با وجود اینکه آنها در برخی مناطق عراق تا اندازه ای محدود شده اند، پیشرفت هایی در برخی بخش های سوریه داشته اند، شهر کردنشین کوبانی را مورد تهدید قرار داده اند و باعث آغاز حرکت حدود 200 هزار کرد به مرز با ترکیه شده اند.

در واقع، ظهور ناگهانی داعش به عنوان یک نیروی قابل توجه، تهدیدی جدی را متوجه ثبات منطقه کرده، به آهنربای تندروها در سطح بین المللی تبدیل شده، جهان را به شگفت آورده و بیم و هراس جدی را ایجاد کرده است. باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در گفتگوی تلویزیونی اخیر خود تایید کرد که سرویس های اطلاعاتی آمریکا داعش را دست کم گرفته بودند. در سوی دیگر معامله، آنها روی توانمندی دولتی و نظامی عراق برای مقابله با تروریست ها در هر شکلی که باشند، بیش از اندازه حساب کرده بودند. 

امکان اشغال موصل، دومین شهر بزرگ عراق بدون هیچ سختی بیانگر همین واقعیت است. آنها آنقدر سریع پیشروی کردند که حتی اشغال اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عراق به نظر کاملا ممکن بود و یکی از دلایل عدم دستیابی به این هدف، مداخله هوایی آمریکا بود. شرایط در سوریه به مراتب بدتر است. به نظر می رسد بمباران هوایی آمریکا در این کشور باعث شده گروه های تروریستی دشمن همگی پشت داعش گردهم بیایند. 

مسئله دیگر مخالفان میانه رویی هستند که ترجیح می دهند آمریکا گزینه جنگ زمینی علیه داعش و رژیم اسد را انتخاب کند. آنها قرار بود توسط اطلاعات آمریکا شناسایی و برای کمک نظامی به آمریکا تعیین شوند چراکه این نگرانی وجود داشت که تجهیزات و تسلیحات نظامی برای آنها ممکن بود به دست شبه نظامیان افتد. اما بر اساس گزارش های منتشر شده، آنها حال برای مقابله با داعش و رژیم اسد تسلیحاتی به ارزش 500 میلیون دلار دریافت خواهند کرد. به نظر می رسد آمریکا به صورت عجولانه سیاستی را در این زمینه اتخاذ کرده چراکه تاکنون واقعا تغییری دیده نمی شود که نشان دهد این افراد نیروهایی موثر هستند یا تسلیحات شان به دست شبه نظامیان نخواهد افتاد. آنچه که بر پیچیدگی مسائل می افزاید، رژیم اسد است که آمریکا خود را متعهد به سرنگونی اش  می داند.

در شرایط فعلی رژیم اسد به متحد طبیعی آمریکا علیه داعش تبدیل خواهد شد اما چنین آرایش تاکتیکی علیه این گروه شبه نظامی از سوی متحدان عرب آمریکا از جمله عربستان رد خواهد شد. این بازی قدرت فرقه ای باعث شده عربستان و متحدان عربش به سمت تامین مالی و تسلیحاتی گروه های شبه نظامی حرکت کنند و از دل آنها داعش مانند هیولایی که رژیم های سنی و شیعه را به یک اندازه تهدید می کند، سربرآورد. این مسئله همچنین مانع از همکاری کامل ایران و آمریکا علیه تهدید مشترک داعش شده است. به همین دلیل، علیرغم موفقیت آمریکا در ایجاد یک جبهه بین المللی علیه داعش که برخی پادشاهی های عرب را نیز شامل می شود، شرایط رو به وخامت است. همین مسئله واقعیت تلخ بی اثر بودن حملات هوایی علیه داعش را به رخ می کشد و منجر به تعمق در مورد لزوم اعزام نیروهای زمینی می شود.

دولت ترکیه می تواند نقش مهمی را در ممانعت از پیشروی های داعش داشته باشد به خصوص حال که پارلمانش مشارکت در ائتلاف بین المللی را به تصویب رسانده است. با این حال، علیرغم تمام فشارهای بین المللی برای کمک به کردها در کوبانی، ترکیه پای خود را عقب می کشد چراکه می خواهد دولت آمریکا به طور همزمان رژیم اسد را سرنگون کند. ترکیه در عین حال نگران است که تمرکز بر مبارزه با داعش باعث تقویت جنبش خودمختار کرد که دهه ها در پی سرکوبی اش بوده، شود.

همانطور که پیش از این هم اشاره شده، جنگ هوایی علیه داعش باید با اقدام زمینی تکمیل شود. اما هنوز در مورد اینکه کدامیک از اعضای این ائتلاف در اعزام نیروی زمینی شرکت خواهند داشت، توافقی صورت نگرفته است. آمریکا و متحدان غربی اش مدعی هستند که این جنگ اعراب است و آنها باید جنگ واقعی روی زمین را برعهده بگیرند. و در واقع ارتش عراق و پیشمرگه های کرد هستند که در عملیات های علیه داعش شرکت دارند. باراک اوباما علنا اعلام کرده که آمریکا هیچ نیروی زمینی برای مقابله با داعش اعزام نخواهد کرد و با این حال تاکنون یک هزار و 500 کارشناس آماده مبارزه را به عنوان مشاوران و مربیان بهاین منطقه اعزام کرده است.

جای تعجب دارد که آنها در زمینه آموزش و تجهیز چه کاری انجام خواهند داد که در طول سال های حضور در عراق از 2003 تا 2011 انجام نداده اند؟ آیا این بدان معنا است که آمریکا در برخی مراحل نیروهای خود را راهی میدان خواهد کرد تا با داعشی که تهدیدی برای امنیت اش محسوب می شود، بجنگند؟ بیانیه های اخیر داعش نشان می دهد که ممکن است این گروه، آمریکا را در مسیر انجام چنین کاری قرار دهد. در بخشی از این بیانیه آمده: «شما تاوان خواهید داد، زمانیکه اقتصادتان سقوط کرد. شما تاوان خواهید داد، زمانیکه پسرانتان برای تقویت جنگ علیه ما اعزام می شوند و در نهایت به عنوان معلولین جنگی و از کارافتاده یا در تابوت و یا به عنوان یک بیمار روانی به خانه بازمی گردند.»

به زودی معلوم می شود که آیا آمریکا نیروی زمینی خود را وارد این جنگ خواهد کرد یا خیر. اما یک مسئله کاملا آشکار است: این جنگ یک جنگ طولانی خواهد بود.