نفت حربه جدید امریکا و عربستان علیه ایران و روسیه

در جنگ فعلی ای که ایالات متحده امریکا علیه ایران و روسیه به راه انداخته است، احساس نیاز نمی کند که برای رسیدن به اهدافش روابط خود را تقویت کند یا پیمان های جدید ایجاد کند. هر آن چه می تواند انجام دهد این است که از تحولات اقتصادی سوء استفاده کرده و مثلا با تاثیرگذاری بر بازارهای نفتی و با داخل کردن مستقیم عربستان معرکه جدیدی را رقم بزند تا بتواند در بعد سیاسی به پیروزی های مد نظر خود برسد.

بر اساس این نظریه و بعد از آن که قیمت های نفت در بازارهای بین المللی کاهش یافت و با توجه به مواضعی که عربستان و ایالات متحده نسبت به این موضوع داشتند، بسیاری از رسانه های غربی و امریکایی این گونه برداشت کردند که امریکا از وضعیت پیش آمده رضایت دارد چرا که بازتاب های ایجابی آن در مقایسه با بازتاب های سلبی، برای واشنگتن بیشتر است، تا آن جایی که عده ای این تعبیر را کردند که «امریکا امروز جنگ نفتی جهانی ای را رقم زده است.»

از جمله این افراد توماس فریدمن، تحلیلگر مشهور امریکایی است که در روزنامه امریکایی نیویورک تایمز در یادداشی در این زمینه نوشت: «روشن است که امریکا و عربستان تلاش می کنند چنین جنگی را علیه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و ایران آغاز کنند، این دقیقا همان کاری است که امریکا در گذشته در مقابل اتحاد جماهیر شوروی انجام داد و باعث کاهش قیمت های نفت در بازارهای جهانی شد.»

فردیمن برای تایید حرف خود به مقاله ای که در روزنامه روسی پراودا با عنوان "اوباما از عربستان ویران کردن اقتصاد روسیه را می خواهد"، اشاره می کند و می نویسد: «این مساله سابقه دار است، عربستان و امریکا پیش از این در سال 1985 برای فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کار مشترک مشابهی انجام داده بودند، در آن موقع عربستان میزان تولید نفت خود را از دو میلیون بشکه به 10 میلیون بشکه در روز افزایش داد که باعث شد قیمت نفت از 32 دلار در هر بشکه به 10 دلار سقوط کند.»

در ادامه فریدمن به 5 کشور نفتی دیگر دنیا نیز اشاره می کند که قیمت نفت بر اقتصاد آنها تاثیر بسیاری می گذارد و می نویسد: «کشورهای لیبی، عراق، نیجریه، سوریه و ایران نیز این روزها از لحاظ اقتصادی در وضعیت چندان مناسبی به سر نمی برند. ایران به دلیل تحریم های اقتصادی تحت فشار است در حالی که قیمت نفت 10 سالی است که به بالاترین حد خود رسیده است.»

فردیمن در پایان مقاله خود نتیجه می گیرد که رفتارهای ایالات متحده و عربستان باعث می شود تا حیات اقتصادی روسیه و ایران بسیار سخت شود، کشورهایی که با یکدیگر در بحران سوریه نیز درگیر هستند.

در همین رابطه اسحاق ارنسدورف در سایت بلومبرگ در گزارشی تحت عنوان «در مرحله رکود قیمت های نفت در بازارهای جهانی عربستان را دریابید» می نویسد: «روشن شده است که عربستان همچنان در موقعیتی به سر می برد که می تواند سود و زیان ها را در بازارهای جهانی نفت تغییر دهد.»

عربستان به این فکر می کند که ایران به مقابله بر خواهد خواست. اما کاهش قیمت های نفت باعث افزایش فشارها به تهران خواهد شد و این مساله سبب می شود تا ایران به فکر امضای توافق نامه با غرب بر آید.

ارنسدورف در گزارش خود به دلایل اقتصادی موجود پشت حرکت های اخیر عربستان اشاره می کند و می نویسد که عربستان تلاش می کند از سهم خود در بازار محافظت کند، برای رسیدن به هدف مطلوب خود نیز تلاش می کند قیمت ها را به پایین ترین حد خود در چهار سال گذشته کاهش دهد.

وی همچنین می نویسد: «در این گیر و دار روسیه، ایران و ونزوئلا می توانند بزرگترین بازندگان این میدان باشند. اما این فقط این سه کشور نیستند که با عربستان رقابت دارند، شرکت های حفاری نفتی صخره ای امریکایی نیز مهمترین رقبای عربستان محسوب می شوند، کشورهای صنعتی ای که وارد کننده نفت محسوب می شوند، مثل ژاپن در صورت کاهش قیمت نفت شاهد جهشی قدرتمند در اقتصاد خود خواهند بود.»

ارنسدروف درباره تاثیر قیمت نفت بر ایران نیز به اظهارات مدیر پژوهش های موسسه استراتفور اشاره می کند و می نویسد: «عربستان به این فکر می کند که ایران به مقابله بر خواهد خواست. اما کاهش قیمت های نفت باعث افزایش فشارها به تهران خواهد شد و این مساله سبب می شود تا ایران به فکر امضای توافق نامه با غرب بر آید.»

وی درباره تاثیر این موضوع بر اقتصاد روسیه نیز می نویسد: «بودجه روسیه بر نفت یک صد دلار بسته شده است. در صورتی که تحریم های اروپا علیه مسکو ادامه یابد و در حالی که ارزش روبل در برابر ارزهای خارجی به شدت کاهش یافته است این مساله بر اقتصاد روسیه تاثیر منفی می گذارد.»

در همین رابطه پل ریختر در روزنامه لوس آنجلس تامیز می نویسد: «کاهش قیمت نفت به طور جزئی باعث افزایش تولید نفت صخره ای امریکا می شود. اما این مساله تهدیدی برای اقتصاد کشورهای صادرکننده نفت مثل روسیه و ایران محسوب می شود، چرا که باعث می شود بیش از پیش از تحریم های اقتصادی غربی ها متاثر شوند.»

ریختر سپس می نویسد: «کاهش قیمت نفت دقیقا در زمانی صورت می گیرد که اروپا و ایالات متحده امریکا بانک ها، شرکت های دفاعی و انرژی روسی را به دلیل بحران اوکراین تحریم کردند.»

وی در ادامه می نویسد: «انتظار نمی رود که این فشارهای اقتصادی باعث شود تا راه دشمنی پوتین با هدف بازگرداندن نفوذ خود به اوکراین پایان یابد، اما باعث می شود تا در روابط نخبگان روسی با نهادهای تجاری تنش هایی به وجود آید، دو نهادی که از حامیان اصلی سیاست های پوتین محسوب می شوند.»

ریختر درباره اقتصاد ایران نیز می نویسد: «اقتصاد ایران سال ها است که از تحریم های اقتصادی رنج می برد، ایران در ماه های اخیر توانسته بود به طور جزئی چرخه اقتصادی خود را به حرکت اندازد، علاوه بر آن توافق هسته ای که انتظار می رود تا ماه نوامبر به امضا برسد فعالیت های اقتصادی این کشور را افزایش خواهد داد. اما ایران نیز همانند روسیه به باقی ماندن قمیت نفت در مرز صد دلار برای هر بکشه نیاز دارد تا بتواند موازنه های لازم در بودجه خود را تحقق بخشد.»