نقش آمریکا و عربستان در سقوط این روزهای بهای نفت چیست؟

کاهش بهای جهانی نفت نگرانی برخی کشورهای نفتی از جمله تولیدکنندگان اوپک و همچنین تولیدکنندگان غربی را برانگیخته است که در این میان ...

کاهش بهای جهانی نفت نگرانی برخی کشورهای نفتی از جمله تولیدکنندگان اوپک و تولیدکنندگان غربی را برانگیخته است. رشد تقاضای جهانی نفت امسال کندترین روند خود را از سال ٢٠١١ میلادی تجربه می‌کند و قیمت نفت به زیر ١٠٠ دلار در هر بشکه سقوط کرده است. کاهش بهای نفت به زیر ١٠٠ دلار در حالی است که پس از سال ٢٠٢٠؛ جهان روز به روز به اوپک وابسته تر خواهد شد و سهم اوپک از تولید جهانی نفت از ٤٢ درصد فعلی به ٤٨ درصد افزایش می‌یابد.

در همین راستا، وزیر نفت نروژ نیز از کاهش قیمت‌ نفت و تأثیر آن بر سطح سرمایه‌گذاری‌های بخش انرژی این کشور ابراز نگرانی کرد. وی با اعلام اینکه در سال جاری با وجود ثبت حد نصاب جدید در عملیات حفاری، اکتشاف در قطب شمال نروژ ناامیدکننده بود، تصریح کرد: نگرانی اصلی در بخش انرژی این است که چنانچه شرکت‌های خدماتی مانند دهه ١٩٩٠ به طور دائم ظرفیت خود را کاهش دهند، نمی‌توانند با بالا رفتن دوباره قیمت‌های نفت، افزایش تقاضا را تأمین کنند. 

کاهش قیمت نفت علاوه بر تاثیرگذاری در کشورهای اروپایی موجب بروز مشکلاتی در آمریکا نیز شده است. از همین رو ضرر هنگفتی به وضع اشتغال در شهرهای مختلف آمریکا از جمله وایومینگ، اوکلاهوما، داکوتای شمالی، آلاسکا، لوئیزیانا، تگزاس، ویرجینیا غربی، و نیومکزیکو وارد شده است.

بر اساس گزارشات منتشر شده، تگزاس از بزرگترین شهرهای تولیدکننده نفت در امریکا نیز از این ضرر در امان نخواهد بود؛ چرا که یک بار در سال 1982، با سقوط بهای نفت اقتصاد تگزاس سقوط کرد و این سقوط به رکود عمیق دو ساله انجامید، این بار نیز با کاهش بهای نفت خطر مشکلات اقتصادی فراوان برای آمریکا بوجود می‌آید.

بعلاوه، قیمت نفت در کانادا نیز به سرعت در حال پایین آمدن است و تحلیلگران می‌گویند که این خبر بسیار بد برای شهرهای تولیدکننده نفت در کانادا نیز است که بدنبال کاهش بهای نفت، شهرهای تولیدکننده با زیان اقتصادی مواجه خواهند شد.

بر اساس این گزارش، دلایل مختلفی وجود دارد که باعث کاهش بهای طلای سیاه در سطح جهانی شده است از جمله این عوامل می‌توان به افزایش عرضه و کاهش تقاضای جهانی بدنبال تقویت ارزش دلار در برابر یورو، کاهش تولیدات صنعتی در چین در ماه اوت به 6.9 درصد، ادامه روند کاهشی رشد اقتصادی چین، کاهش نرخ اطمینان تجارت در آلمان، کاهش شاخص قدرت خرید مدیران موسوم به PMI در بخش صنعتی چین، آلمان، ایتالیا و انگلیس در ماه اوت اشاره کرد.

از سوی دیگر، فروکش کردن مسائل ژئوپولیتیکی بین روسیه و اوکراین و همچنین افزایش تولید نفت لیبی و رسیدن به سطح 925 هزار بشکه در روز نیز از عوامل دیگر در کاهش بهای نفت است.

دبیرکل اوپک نیز درباره رشد تقاضای نفت اظهار کرد: در نیمه نخست امسال تقاضا کمتر از مقدار مورد انتظار بود. بهبود صرفه جویی انرژی در آمریکا نیز سبب کاهش نرخ رشد تقاضای نفت شد. از سوی دیگر، عملکرد کمتر از حد انتظار اقتصاد بزرگ اروپا نیز مصرف انرژی را کاهش داد.

وی اظهار کرد: رفع نگرانی‌ها درباره عرضه نفت خام در کنار روند کند تقاضای این ماده، سبب فشار بیشتری بر قیمت نفت و کاهش آن شده است.

با وجود همه این دلایل برای کاهش نفت، گزارش‌های مختلف حاکی از آن است که عربستان نیز با انگیزه‌های سیاسی بدنبال دامن زدن به کاهش بهای جهانی نفت است.

برخی تحلیلگران نفتی معتقدند که تلاش عربستان برای کاهش قیمت نفت در بازارهای آسیایی به دلایل سیاسی از جمله تهدید داعش است زیرا با کاهش بهای جهانی نفت، داعش دیگر بازاری برای فروش نفت نخواهد داشت. همچنین احتمال دیگر مبنی بر این قضیه است که این کاهش قیمت به پیشنهاد کابینه اوباما است زیرا در صدد آن هستند که از طریق این امر روسیه را تحت فشار قرار دهند.

در همین راستا، در حالی که روسیه برای تامین بودجه خود به نفت ۱۰۵ دلاری در سال جاری نیاز دارد یک کارشناس روس گفت: در بحث سقوط قیمت کنونی نفت به مرز ۹۰ دلار نمی توان عامل دستکاری در قیمت و افزایش مصنوعی ذخایر را با هدف فشار به روسیه نادیده گرفت. 

رویترز نیز با انتشار گزارشی، اعلام کرد: در حالی که برخی اعضای اوپک خواستار اقدام این سازمان برای مقابله با افت شدید قیمت نفت شده‌اند، عربستان قیمت رسمی نفت خود در بازار آسیا را هر بشکه یک دلار کاهش داده است.

با تمام این تفاسیر، محمد الشطی کارشناس انرژی عربستانی می‌گوید: با آغاز فصل سرما تقاضای جهانی نفت افزایش می‌یابد بنابراین اگر مسئولان کشورهای تولیدکننده نفت کمی آینده‌نگر باشند می‌توانند با کاهش سقف تولید، قیمت جهانی نفت را نیز افزایش دهند و ضرری که در چند ماه اخیر متحمل شده‌اند را جبران کنند.

وی گفت: بنابراین به نظر من قیمت جهانی نفت تا 2 ماه آینده روند صعودی به خود خواهد گرفت زیرا روسیه و آمریکا توان تولید کنونی نفت را در فصل سرما ندارند.

عده‌ای دیگر از کارشناسان نیز بر این باورند که با توجه به روند کاهشی بهای نفت از ماه ژوئن تاکنون، قیمت نفت بار دیگر به مرور بالا خواهد رفت. در این زمینه برخی تحلیلگران نفتی غربی احتمال پایین‌تر رفتن بهای نفت را منتفی دانسته‌اند. از دیدگاه آنها بهای نفت در کمترین سطح ممکن است و قیمت‌ها جای زیادی برای بالاتر رفتن دارند.