چرا حملات هوایی مانع پیشروی داعش نمی شود؟

 حملات هوایی گزینه آسانی برای سیاست مداران است اما قدرت چندانی ندارد. البته حملات هوایی نیز مانند هر گزینه نظامی دیگری از قدرت و محدودیت های خاص خود برخوردار است.

در مورد حملات هوایی فعلی علیه داعش، اثرگذاری آن به طور قابل توجهی به این نکته بستگی دارد که چگونه، علیه چه کسانی و در چه شرایطی انجام می شوند.

داعش در این منطقه زنجیره ای از مواضع نظامی، اردوگاه های آموزشی، ساختمان های دفاتر مرکزی، تسهیلات نفتی و دیگر زیرساخت هایی که در مقابل حملات هوایی آسیب پذیر هستند، را در اختیار دارد. عدم دستیابی به اطلاعاتی که تسهیل کننده حملات هوایی علیه رهبری داعش هستند باعث می شود محتمل ترین نتیجه این حملات به اهداف داعش، پاسخ تدافعی این گروه از جمله پراکنده کردن نیروها یا شاید بستن ساختمان ها و اردوگاه های فعال شان باشد.

چنین اقدامی نه تنها تاثیرگذاری نظامی آنها را کاهش می دهد، بلکه جریان سیاسی قابل وجهی را ایجاد می کند که می تواند این گروه را مجبور به تسلیم قلمرویی کند که ادعای برپایی خلافت را در آن دارند. این حملات هوایی به تنهایی باعث شکست و نابودی قطعی داعش نمی شود اما می تواند شرایط را برای این گروه سخت کند.

حملات هوایی علیه داعشی هایی که در عراق می جنگند اما سناریویی کاملا متفاوت است. دو جنگ اخیر در عراق و افغانستان نشان داد که قدرت هوایی و دیگر شکل های حملات دقیق دوربرد می تواند علیه مخالفانی که مهارتی ندارند، (مانند طالبان افغانستان در سال 2001 یا سربازان ارتش عراق در سال 2003) کاملا موثر باشد.

با این حال ثابت شده که همین تسلیحات برای مقابله با مخالفان ماهر و زبردست مانند جنگجویان خارجی القاعده که توانایی انجام عملیات های پنهانی، ایجاد مواضع جنگی موثر و سازگاری با شرایط عرصه نبرد را دارند، تاثیرگذاری کمتری داشته است. متاسفانه مهارتی که جنگجویان داعش تا به امروز از خود نشان داده اند، بیشتر به گروه دوم یعنی القاعده شبیه است تا طالبان سال 2001.

علیرغم پیشرفت های شگفت انگیز فناوری حسی طی 20 سال گذشته، هنوز هم حمله به اهداف زمینی، چه طبیعی باشند چه ساخته دست بشر، از طریق قدرت هوایی دشوار است. با وجود اینکه در عراق نیازی به ردیابی در سطح جنگل ها که اکثرا مشکل ساز هستند، نیست اما بخش هایی که اهمیت بالایی دارند، مناطق شهری هستند که از پوشش قابل توجهی برخوردارند، حتی اگر غیرنظامیان بی گناهی که باید از اهداف نظامی تمیز داده شوند را کنار بگذاریم.

انجام حملات هوایی موثر در این شرایط علیه دشمنی که می داند برای حفاظت از خود چطور از زمین بهره برداری کند، اصلا آسان نیست.

راهی که نیروهای غربی توانسته اند در چنین شرایطی پیروز باشند، ترکیب حملات هوایی با اعزام نیروهای زمینی توانمند بوده است. 

واحدهای زمینی به سمت تماس نزدیک با نیروی مخالف پیش می روند و با شلیک به آنها وادارشان می کنند که مواضع مخفی شان را لو بدهند. و دقیقا از همین روش برای راهنمایی واحدهای هوایی به سمت مواضع دشمن به منظور حمله استفاده می شود.

ضعف نسبی نیروهای عراقی و تعداد اندک نیروهای زمینی غربی بدین معنا است که تاثیرگذاری حملات هوایی علیه جنگجویان داعش بسیار اندک خواهد بود.

نبود نیروهای آموزش دیده و با انگیزه زمینی- عراقی، کردی یا هر قومیت دیگری- باعث شده احتمال غلبه بر پیشروی های داعش از طریق حملات هوایی به شدت کاهش بیابد.