سلاح های ایرانی، سپر ارتش لبنان در برابر داعش

 شاید یکی از خبرهایی که در روزهای اخیر جامعه جهانی را متعجب کرد، سفر دریاسالار علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به لبنان و اعلام خبر اعطای هدیه تسلیحاتی ایران به ارتش این کشور بود.

شاید یکی از خبرهایی که در روزهای اخیر جامعه جهانی را متعجب کرد، سفر دریاسالار علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به لبنان و اعلام خبر اعطای هدیه تسلیحاتی ایران به ارتش این کشور بود. خبری که با واکنش سریع کاخ سفید همراه شد و آن را نقض صریح تحریم های بین المللی تسلیحاتی ایران دانست و ادعا کرد که حمایت ایران از حزب الله لبنان غیر قابل قبول است. شمخانی در حالی این سفر را انجام و خبر از هدیه تسلیحاتی ایران به ارتش لبنان داد که یک روز قبل از آن بینامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی حملات شدیداللحنی را در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متوجه ایران کرده بود. اظهاراتی که انتقادهای بسیاری را نزد افکار عمومی و رسانه ای جهان موجب شده بود.

ابعاد داخلی لبنان

هدیه تسلیحاتی ایران از نگاه لبنانی ها بسیار اهمیت دارد. اهمیت این هدیه را زمانی می توان دریافت که می بینیم دو روز قبل از آن تمام سلام، نخست وزیر لبنان با چهره ای کاملا نگران با دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان در نیویورک دیدار می کند و از او می خواهد که به لبنان در مبارزه با تروریسم و حل مشکلات امنیتی آن کمک کند. آن طور که تمام سلام در گفت وگو با روزنامه های الحیات و النهار گفته، از رئیس جمهوری ایران خواسته است که در مبارزه با تروریسم به دولت لبنان کمک کند. وی تاکید کرده که لبنان با مشکلات امنیتی شدیدی دست و پنجه نرم می کند و کمک تهران به بیروت برای رهایی از این مشکلات حیاتی است.

لازم به یادآوری است که نزدیک به یک ماه است که منطقه عرسال لبنان به کنترل داعش و جبهه النصره در آمده و ارتش لبنان همچنان در حال جنگ با داعش است. این در حالی است که توانایی های ارتش لبنان در این مبارزه بسیار محدود است و آن طور که در این روزها مشاهده می شود، پیشرفت بسیار کمی در این نبرد داشته است. مساله ای که انتقادهای بسیاری را نسبت به عملکرد ارتش لبنان به وجود آورده است.

از سوی دیگر این نگرانی را نیز به وجود آورده است که مبادا ارتش لبنان نتواند از پس گروه های تروریستی داعش و جبهه النصره بر آید و دامنه فعالیت های آنها به دیگر شهرهای لبنان نیز کشیده شود. به ویژه که برخی از مناطق لبنان به دلیل تاثیرپذیری از تحولات سوریه تحریک پذیر هستند و هر لحظه بیم آن می رود که جنگی تمام عیار سراسر لبنان را فرا بگیرد.

از سوی دیگر لبنانی ها منتظر کمک های تسلیحاتی امریکا و فرانسه هستند که قرار است با پول عربستانی ها تامین شود. دولت عربستان این خرید تسلیحاتی را هدیه ریاض به بیروت و ارتش لبنان عنوان کرده است که ارزشی نزدیک به یک میلیارد دلار دارد. اما مساله ای که در این میان وجود دارد تاخیر در ارسال سلاح های وعده داده شده است. به رغم این که امیر مقرن بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان خود شخصا به فرانسه رفته و از فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه تعهد گرفته است که این سلاح ها را به ارتش لبنان تحویل بدهد، و در حالی که مرحله اول پول این سلاح ها هم پرداخت شده است، اما ارتش لبنان هنوز هیچ کدام از سلاح های مورد نیازش را دریافت نکرده است.

در حالی که دولت فرانسه می گوید این سلاح ها حتما به ارتش لبنان تحویل داده خواهد شد و تنها مسائل اداری است که سبب شده ارسال آنها با تاخیر مواجه شود، روزنامه لبنانی الاخبار به نقل از منابع آگاه در ارتش لبنان می نویسد که دولت فرانسه از ارتش لبنان تعهد کتبی خواسته است که این سلاح ها به دست حزب الله نیفتد. در حالی که همه خوب می دانند که حزب الله جزئی از ارتش لبنان است و طبیعی است که این سلاح ها مورد استفاده آن نیز قرار بگیرد. همین بهانه را ایالات متحده هم آورده است. واشنگتن نزدیک به دو سال است که دائما وعده می دهد که سلاح های مورد نیاز ارتش لبنان را به آن تحویل خواهد داد اما تا کنون حتی یک فشنگ هم به آن نداده است. مساله ای که نه تنها باعث نگرانی لبنانی ها بلکه ناخرسندی عربستانی ها را نیز به دنبال داشته است.

این در حالی است که ارتش لبنان می گوید از کمبود تسلیحات به شدت رنج می برد و در وضعیت بغرنج کنونی نیاز مبرم به سلاح دارد. کمک های تسلیحاتی ایران حتی اگر به اندازه سلاح های امریکایی و اروپایی پیشرفت نداشته باشد می تواند بخش قابل توجهی از نیازهای ارتش لبنان را برآورده کند. آن هم در حالی که داعش به کمک تسلیحات به یغما رفته از ارتش عراق و دیگر کمک های نظامی خارجی از توانایی تسلیحاتی بالایی برخوردار شده است. برای همین این سلاح ها برای لبنانی ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدیه ای که لبنانی ها نه قرار است بابت آن پولی پرداخت کنند و نه کسی از آنها تعهد کتبی خاصی مطالبه می کند.

روزنامه لبنانی النهار در این زمینه می نویسد: هبه ایران اگر چه ممکن است از لحاظ ارزش دلاری کمتر از هبه عربستانی ها در خرید سلاح از امریکا (500 میلیون دلار) از فرانسه (440 میلیون دلار) از روسیه (100 میلیون دلار) از آلمان (80 میلیون دلار) از ایتالیا (75 میلیون دلار) برای ارتش لبنان باشد اما چون فورا به دست آن می رسد بسیار مهم است. چرا که در قراردادهای تسلیحاتی ای که با غرب بسته شده است و عربستان مسئولیت پرداخت آن را بر عهده دارد، علی رغم این که 9 ماه از زمان انعقاد آنها می گذارد، تا کنون حتی یک قطعه هم تحویل ارتش لبنان نشده است.

ابعاد بین المللی

روزنامه العرب، چاپ لندن در این باره می نویسد: "چه بخواهیم چه نخواهیم این هدیه جای پای ایران را در لبنان مستحکم تر می کند. این بار این هدیه نه به نام حزب الله بلکه به نام ارتش لبنان به این کشور ارسال می شود." روزنامه العرب روزنامه ای متمایل به مواضع عربستان سعودی است و همان طور که از نامش هم پیدا است تعصب های پان عربیستی دارد، اما چه شده است که چنین تحیلی می نویسد؟ روزنامه النهار می نویسد که نگرانی عربستانی ها از تعلل امریکایی ها و فرانسوی ها در دادن سلاح های مورد نیاز ارتش لبنان به شدت افزایش یافته است. آنها اعتراض خود را در این زمینه به صراحت به اطلاع امریکایی ها و فرانسوی ها رسانده اند.

گویا فرانسوی ها به عربستانی ها وعده سرخرمن داده و امریکایی ها نیز پاسخ روشنی به عربستانی ها نداده اند. چرا که به نوشته النهار 9 ماه از عقد قراردادهای مربوطه می گذرد و هنوز کوچک ترین سلاحی به ارتش لبنان داده نشده است. از سوی دیگر کشورهای اروپایی نیز اعطای این تسلحیات به لبنان را منوط به انجام تعهدات تسلیحاتی امریکا و فرانسه کرده اند.

از سویی سقوط عرسال برای سوری ها بسیار مهم است. هدف اصلی داعش و جبهه النصره در حمله به این منطقه استیلای دوباره بر منطقه استراتژیک القلمون در سوریه است که به گفته برخی منابع خبری جبهه نبرد در آن دوباره آغاز شده است. 9 ماه بعد از بازپس گیری این منطقه توسط ارتش سوریه که ضربه سختی بر پیکر داعش محسوب می شد، اکنون با گرفتن عرسال و تجهیزات نظامی مدرن تر توسط داعش نبرد به القلمون بازگشته است.

برخی منابع بعید نمی دانند که با توجه به سکوت عربستان و خودداری از هر گونه موضع گیری ای در قبال هدیه تسلیحاتی ایران به لبنان این مساله مورد رضایت عربستانی ها نیز باشد. عربستانی هایی که این روزها تهدید داعش را بیش از پیش جدی گرفته اند و از گسترش دامنه فعالیت های آن بسیار نگران هستند. آن طور که روزنامه الحیات نوشته است در دیدار سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان در نیویورک با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان درباره لبنان نیز صحبت شد اما مشخص نیست که در این مذاکرات آیا صحبتی هم از کمک های تسلیحاتی به ارتش لبنان به میان آمد؟

مسلم است که دیگر عربستانی ها آن اعتماد گذشته را به امریکایی ها و غربی ها ندارند. در استراتژی جدید عربستان کار بر روی توانایی های داخلی و منطقه ای در تمامی ابعاد بسیار تاکید شده است. یکی از این توانایی ها می تواند توسعه روابط با کشورهای مهم و همسایه منطقه از جمله ایران باشد. لبنان اهمیت ویژه ای برای عربستانی ها دارد. اهمیت لبنان برای عربستانی ها حتی بیشتر از اهمیت آن برای امریکایی ها و اروپایی ها است. آیا همان طور که عراق و یمن توانستند در نزدیکی روابط تهران و ریاض موثر شوند، لبنان نیز می تواند عامل نزدیکی ایران و عربستان شود؟