ادامه مبانی اعتقادی وهابیون

تقسیم توحید نزد وهابیون

وهابیون توحید را به سه نوع تقسیم نموده اند:

وهابیان توحید را به سه نوع تقسیم نموده اند:

1-ربوبی

2-الوهی

3-توحید در اسما و صفات

ابن عثیمین می گوید:توحید ربوبی؛یعنی اختصاص دادن خلق ملک و تدبیر به خداوند.توحید الوهی همان توحید عبادت است؛یعنی این که عبادت تنها مخصوص خداوند است.توحید اسما و صفات؛یعنی اثبات هر صفتی که در ادله بر خداوند ثابت شدهفلکن بدون در نظر گرفتن نظیر و شبیهی برای خداوند.

این تقسیم اشکالاتی دارد که به برخی از آن ها اشاره می شود:

1-ربوبیت به معنای خالقیت نیست بلکه همان گونه که قبلا به آن اشاره شد عبارت از تدبیر و اداره ی عالم و تصرف در شئون آن است.

2-از بررسی آیات و مطالعه تاریخ بت پرستان به دست می آید که توحید در خالقیت مورد اتفاق مردم شبه جزیره العرب بود و تنها مشکل آنان توحید در ربوبیت و الوهیت و عبودیت است.از همین رو خداوند متعال به پیامبرش می فرماید:(ولئن سئلتم من خلق السماوات و الارض لیقولن الله).و اگر از آنان سوال کنی چه کسی آسمان ها و زمین را خلق کرد همه می گویند خدا

3-اله به معنای معبود نیست،لذا توحید در الوهیت به معنای توحید در عبودیت نیست؛بلکه مقصود از اله همان معنایی است که از لفظ جلاله الله استفاده می شود و تنها فرقشان در این است که اولی کلی و دومی مصداق آن کلی است.شاهد این مدعا آن است که در کلمه ی اخلاص لااله الا الله اگر مقصوداز اله معبود باشد جمله کذب محض می شود؛زیرا به طور وضوح در خارج معبودانی غیر از خداوند می بینیم که مورد پرستش مردم واقع می شوند.

4-در مورد معنای توحید صفاتی نیز اشکالاتی متوجه تقسیم آنان است که در بحثهای قبلی اشاره شده است.خلاصه این که حقیقت توحید در صفات به معنای عینیت صفات با ذات است،نه نیابت ذات از صفات که معتزله قائل اند،و نه زیادت صفات بر ذات که اشاعره قائل اند و نه این معنایی که وهابیان به ان معتقدند؛زیرا معنایی که وهابیان اعتقاد دارند یا سر از تشبیه در خواهد آورد یا تعطیل.